چکیده:
باز شناسی کلمه یکی از انواع مهارت های تحلیل کلمه است. آزمون ها و ابزارهایی که برای سنجش این مهارت تهیه می شوند، یکی از اجزای اصلی آزمون های خواندن را تشکیل می دهند. به دلیل اهمیت نقش ارزیابی و تشخیص در روند آموزش و درمان، تهیه این آزمون ها مورد توجه بسیاری از متخصصان خواندن می باشد. لذا این مطالعه با هدف تهیه ابزار ارزیابی بازشناسی کلمه و بررسی روایی (validity) و پایایی (reliability) آن برای دانش آموزانی طراحی شده که پایه اول ابتدایی را گذرانده اند. منبع گزینش کلمه های ابزار فوق، کتاب فارسی پایه اول ابتدایی است. معیار انتخاب کلمه ها مولفه هایی مانند بسامد، تعداد هجا، مقوله دستوری، ساختار، قاعده مندی، الگوی هجایی و مقوله معنایی کلمه هاست. بدین منظور توزیع فراوانی متغیرهای مذکور در کتاب فارسی مشخص گردید. با استناد به نتایج این بررسی، نظر آموزگاران و نتیجه مطالعه مقدماتی، محقق کلمه هایی را پیشنهاد کرد. بعد از اعمال نظر 20 نفر از صاحب نظران، از میان کلمه های پیشنهادی، 45 کلمه به عنوان کلمه های هدف انتخاب شدند. بدین ترتیب با بررسی هدف و محتوای این ابزار و استفاده از نظر داوران با صلاحیت، روایی محتوایی (content validity) ابزار مورد مطالعه قرار گرفت. علاوه بر این، به منظور بررسی پایایی ابزار، پژوهش چهار مرتبه با فواصل 10-7 روز به وسیله دو آسیب شناس گفتار و زبان روی 60 دانش آموز (30 دختر و 30 پسر) پایه دوم ابتدایی اجرا، و پاسخ های آنها روی نوار کاست ضبط و زمان اجرا نیز ثبت شد. یافته های حاصل از بررسی پایایی درونی (internal reliability) نشان داد که ضریب تشخیص 12 کلمه از 45 کلمه فوق برای ارزیابی مهارت بازشناسی کلمه پایین است. بررسی نمره دانش آموزان و درجه دشواری هر کلمه بیانگر آن بود که کلمه های مذکور بسیار ساده بودند، لذا این کلمه ها از مجموع کلمه های ابزار حذف شدند و تعداد نهایی 33 کلمه گردید. هماهنگی کلمه های ابزار ارزیابی با حذف کلمه های ضعیف افزایش یافت. مطالعه پایایی بیرونی (external reliability) نشان داد که همبستگی (correlation) بین نمره های دانش آموزان در اجراهای متوالی معنادار می باشد (P<0.01). با وجود این، نتایج تحلیل واریانس دو طرفه حاکی از آن است که با تکرار آزمون، آزمودنی های دختر و پسر آموزش گرفته اند و لذا نمره آنها در اجراهای متوالی افزایش یافت. نمره های دانش آموزان دختر تا اجرای سوم و دانش آموزان پسر تا اجرای آخر افزایش یافت، به طوری که باعث ایجاد تفاوت معنادار در زمان بازشناسی کلمه ها در اجراهای مختلف بین گروه دختر و پسر گردید.
خلاصه ماشینی:
"تهیهء ابزار ارزیابی بازشناسی کلمههای کتاب فارسی پایهء اول ابتدایی و بررسی روایی و پایانی آن در تهران1 بازشناسی کلمه یکی از انواع مهارتهای تحلیل کلمه است.
لذا این مطالعه با هدف تهیهء ابزار ارزیابی بازشناسی کلمه و بررسی روایی (validity) و پایانی (reliability) آن برای دانشآموزانی طراحی شده که پایهء اول ابتدایی را گذراندهاند.
یافتههای حاصل از بررسی پایایی درونی internal reliability نشان داد که ضریب تشخیص 12 کلمه از 45 کلمهء فوق برای ارزیابی مهارت بازشناسی کلمه پایین است.
مطالعهء پایاییبیرونی (external reliability) نشان داد که همبستگی (correlation) بین نمرههای دانشآموزان در اجراهای متوالی معنادار میباشد (P>0/01) با وجود این، نتایج تحلیل واریانس دو طرفه حاکی از آن است که با تکرار آزمون،آزمودنیهای دختر و پسر آموزش گرفتهاند و لذا نمرهء آنها در اجراهای متوالی افزایش یافت.
در انتخاب کلمههای مناسب برای ابزار ارزیابی بازشناسی کلمه،باید معیارهای معینی در نظر گرفته شود و بررسی تعاریف و مدلهای خواندن از یک سو و مطالعهء آزمونهای خارجی بازشناسی کلمه از سوی دیگر،این ملاکها را مشخص مینماید.
بر پایهء اطلاعات حاصل از کاربرد آزمون اندارهگیریهای مکرر برای نمرهء دانشآموزان، F به دست آمده از محاسبات برای بررسی عامل تکرار اجرای آزمون 523/21 میباشد که در سطح P>0/05 از نظر آماری معنادار است.
نتایج آزمون تحلیل واریانس دو طرفه و بررسی اثر عامل تکرار اجرا،جنسیت و همچنین اثر متقابل آنها بر میانگین نمرهء دانشآموزان نشان داد که تأثیر متقابل دو عامل فوق سبب پیدایش تفاوت معنادار بین نمرهء دانشآموزان دختر و پسر شده است."