چکیده:
این پژوهش به مطالعه میزان دقت در ترجمه معنای ضمنی و کنایی استعارهها و کنایههای سه سوره مبارکه هود، یوسف و انبیاء میپردازد. برای تشخیص معنای عبارات کنایی از معنای ضمنی استعاره نوع دوم از جمله استعاره مرکب نیاز به تبیین فرق استعاره مرکب و دیگر انواع آن با کنایه داریم که در این مقاله راههای تشخیص آن ذکر شده است. سپس عبارات کنایی و عبارات استعاری موجود در سه سوره مبارکه هود، یوسف و انبیاء مشخص شده و دقت ترجمه معنای ضمنی و کنایی این عبارات در پنج ترجمه؛ ترجمه فولادوند با موضوع آزاد، ترجمههای مجد و گرمارودی با موضوع ادبی، ترجمه بانو امین و ترجمه خانی و ریاضی با موضوع عرفانی مطالعه گردید. توضیحات علمی بیشتر روش تشخیص استعاره نوع دوم از کنایه در این مقاله تبیین شده است.
خلاصه ماشینی:
برای تشخیص معنای عبارات کنایی از معنای ضمنی استعاره نوع دوم از جمله استعاره مرکب نیاز به تبیین فرق استعاره مرکب و دیگر انواع آن با کنایه داریم که در این مقاله راههای تشخیص آن ذکر شده است.
به راستی پروردگار من بر راه راست است»(فولادوند، 1415: 228) مرا تکیهگاه بر یگانه خداستکه جنبـــــندگان را همه اختیارره راست باشد ره ایـــزدم خدائی که رب من است و شماستبود در یـــد قــدرت کــردگارهمان راه که دم از او زدم (مجد، 1392: 228) «من به خداوند- پروردگار خویش و پروردگار شما- توکل کردهام هیچ جنبندهای نیست مگر که او بر هستیاش چیرگی دارد به راستی پروردگار من بر راهی راست است»(گرمارودی،1384: 228) «زیرا که توکل و اعتماد من بر خدا است که پروردگار من و پروردگار شما است جنبندهای نیست مگر اینکه موی پیشانی او به دست قدرت او است همانا پروردگار من به راه راست خواهد بود»(بانوی اصفهانی،1361: 6/ 272) «من بر خدا که پروردگار من و شما است توکل کردهام که زمام اختیار هر جنبندهای به دست مشیت اوست و البته(هدایت) پروردگار من به راه راست خواهد بود»(خانی و ریاضی، 1372: 7/ 323) ﴿و ما نؤخره إلا لأجل معدود ﴾ (هود/104) «لأجل معدود» کنایه از مدت اندک(صافی، 1986: 12/ 358) معنای ضمنی ذکرشده در کتاب «الجدول فی اعراب القرآن وصرفه» در ترجمههای مورد بررسی مورد توجه قرار نگرفته است.