چکیده:
با توجه به اهمیت ملی و جایگاه راهبردی صنعت پتروشیمی در کشور، لزوم بررسی مجدد فرآیندهای پتروشیمی امری اجتناب ناپذیر است. در این مقاله با معرفی مدلی گام به گام، شیوه اثر بخش مدیریت خوشه های صنعتی با توجه به تولیدات فعلی پتروشیمی و نیز چشم انداز آتی طرح های پیشنهادی و مصوب تشریح می شود. شاخصه مهم و بارز مدل مذکور، وجود برنامه هایی جهت بازاریابی، تحقیقات بازار و تجاری سازی ایده خلق شده و استقرار در خوشه صنعتی است تا انباشتی از دانش در مراکز تحقیق و توسعه پتروشیمی کشور اتفاق بیفتد. سپس این مدل برای متانول مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به افزایش ظرفیت جهانی و داخلی تولید متانول و پیش بینی های انجام شده در خصوص بازار آن، اختصاص بخشی از متانول کشور جهت تبدیل به محصولاتی با ارزش افزوده بسیار ضروری است. بدین منظور تولید مشتقات مهم متانول در شکل یک خوشه صنعتی پیشنهاد شده است که با سرمایه مورد نیاز 9/1 میلیارد دلاری جهت احداث و راه اندازی شامل 14 واحد صنعتی با فروش سالانه حدود 1 میلیارد دلار خواهد بود که ضمن اشتغال زایی حدود 2800 نفر، موجب رونق بیشتر صنعت پتروشیمی و تولید محصولات متنوع دیگری که دارای بازارهای آتی خواهند بود فراهم می شود.
According to national significance and strategic position of Iranian petrochemical industry، the necessity of doing a study about petrochemical industry is an inevitable issue. This paper with introducing a step to step model for current petrochemical products and future vision، based on suggested and enacted projects، explains the effective model of managing industrial clusters. The main characteristics of the model is existence of marketing plan، market researches، commercialization of the created idea and implementing in industrial clusters to foster knowledge accumulation in petrochemical R&D centers. According to enhancement of global and internal production of methanol and its market prospect، this model was developed for methanol. Allocating a part of internal methanol is necessary for producing with added products. For this purpose، building of methanol cluster will suggest by investment around 1.9 billion dollars. This methanol cluster includes 14 units and annual selling around 1 billion dollars which create over 2800 opportunities of employment and brings economic and industrial prosperity in petrochemical industry.
خلاصه ماشینی:
شاخصه مهم و بارز مدل مـذکور، وجـود برنامـه هـایی جهـت بازاریـابی ، تحقیقـات بـازار و تجاری سازی ایده خلق شده و استقرار در خوشه صنعتی است تا انباشتی از دانش در مراکز تحقیـق و توسـعه پتروشیمی کشور اتفاق بیفتد.
Keywords: Industrial Cluster, Commercialization, Competitiveness, Petrochemicals, Methanol JEL: L11 ١- مقدمه تحقیق و توسعه مداوم با هـدف پوشـش دهـی بـه نیازمنـدی هـای انسـان و تـلاش بـرای کشـف پدیده ها و ایجاد نوآوری ، همواره عنصری انگیزه بخش بـوده اسـت .
m) جدول (١) - راهبردهای تحقیق و توسعه و مزیت رقابتی {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} منبع : (٢٠٠٠ Khaill, Tarek M) ________________________________________________________________ 1- Strategy ٣-٣- تعیین حوزه های تکنولوژی (بر اساس محصولات فعلی و آتی پتروشیمی ) سازمان های تحقیقاتی باید تکنولوژی هـای مناسـب و یـا توانـایی تکنولـوژیکی کـافی را داشـته باشند تا فرایند توسعه و تجاری سازی یافته های تحقیقاتی خود را هرچه بهتر و سریع تر انجام دهنـد.
آنگـاه بـر اسـاس راهبـرد تـدوین شـده و تولیـدات فعلـی و آتـی پتروشـیمی حـوزه هـای تکنولوژی مشخص می شود و خوشه های صنعتی برای هـر یـک از حـوزه هـای تکنولـوژی تعریـف شده و نقشه راه برای آن ترسیم می گردد.
در گام بعد سازمان تحقیق و توسعه باید با توجه به خط مشی تکنولـوژی خـویش ، اقـدام بـه تـدوین شاخص های ارزیابی تکنولوژی نمایـد و از طریـق آن ، فرصـت هـای شناسـایی شـده پیشـین ، مـورد ارزیابی قرار گیرند تا بتوانند به منظور توسعه تکنولوژی یـا انتقـال تکنولـوژی و بـومی سـازی آن و نهایتا جهت استقرار در خوشه صنعتی تجاری سازی گردد.