چکیده:
مقدمه : پیشگیری و کنترل خشونت علیه زنان در خانواده و پیامدهای فردی و اجتماعی آن مستلزم شناخت درست از وضعیت ، علل و نتایج آن است . در این مقاله تلاش شده اسـت تا براساس شواهد تحقیقی گردآوری شده تصویر مستندی از مسئله ی خشونت علیه زنـان در خانواده ارائه گردد. روش: اطلاعات مربوط به خشونت علیه زنـان از گـردآوری و مـرور ٦٣ مقالـه بـه زبـان فارسی و انگلیسی ، حاصل از پژوهش هـای انجـام شـده در کـشور کـه در دورهی زمـانی ١٣٨٧-١٣٨٠ در مجلات معتبر علمی پژوهشی داخلی و خارجی منتشر شدهاند بـه دسـت آمده و توصیف و تحلیل شدهاند. یافته ها: در ایران شیوع کلی خشونت نسبت به زنان در خانواده براساس نتایج مطالعات در تهران و شهرهای دیگر کشور طیف گستردهای از ١٧/٥تا ٩٣/٦ درصد را شامل مـی شـود. بالاترین فراوانی انواع آزار در کل و در جمعیت عمومی مربوط به آزار روانی و کـم تـرین آن آزار جنسی بوده است . همچنین به نظر می رسد که تعامل مجموعه ای از عوامل فـردی، موقعیتی ، اجتماعی و فرهنگی در ایجاد خشونت نقش ایفا می کنند. بحث : طیف گسترده شیوع خشونت در ایران می تواند عمدتا نتیجه ی روششناسی متنـوع مطالعات از جمله تعاریف در حیطه های مختلف خشونت ، جمعیت هدف مطالعات، ابـزار جمع آوری اطلاعات و تنوع در شهرهای محل انجام مطالعات باشد.
خلاصه ماشینی:
مروری بر مطالعات مربوط به ٣٥ کشور جهان پیش از سال ١٩٩٩ نیز نشان داده است کـه ١٠ تا ٥٢ درصد زنان مورد مطالعه گزارش کرده اند که توسط شریک جنسی خود در مقطعـی از زندگی تحت آزار قرار گرفته و ١٠ تا ٣٠ درصد آن ها مـورد آزار جنـسی قـرار داشـته انـد (سازمان بهداشت جهانی ، ٢٠٠٥).
در ایران نیز براساس نتایج چندین مطالعه شیوع بـالایی از خـشونت خـانگی علیه زنـان (قاضـی طباطبـائی ، ١٣٨٣؛ شـمس اسـفندآباد و امـامی پـور، ١٣٨٢؛ نریمـانی و محمــدیان ، ١٣٨٤؛ جوکــار و دیگــران ، ١٣٨٤؛ صــالحی و مهرعلیــان ، ١٣٨٥؛ خــسروی و دیگران ، ١٣٨٧؛ سیف ربیعی و دیگران ، ١٣٨١) و کودکان (شهنی یـیلاق و دیگـران ، ١٣٨٦؛ نامداری ، ١٣٨٢؛ ویزه و دیگران ، ١٣٨٧؛ میری و دیگران ، ١٣٨٤؛ دستجردی ، ١٣٨٤؛ زرگر و نشاط دوست ، ١٣٨٥) در خانواده گزارش شده است .
یافته ها 1 ١- وضعیت خشونت خانگی در ایران تنوع مطالعات مربـوط بـه خـشونت علیـه زنـان در دوره ی زمـانی ١٣٨٧-١٣٨٠ از حیـث گروه های مورد مطالعه ، شامل زنان در جمعیـت عمـومی ، زنـان مراجعـه کننـده بـه مراکـز درمانی ، زنان مراجعه کننده به مراکز انتظامی و پزشکی قانونی ، تنوع شهرهایی که مطالعات در آن ها انجام شده است ، همچنین تنوع در ابزار جمع آوری اطلاعات در مطالعات مختلف سبب گردیده است که روند شیوع نمودار کاملا نـامنظمی داشـته وتحلیـل آن امکـان پـذیر نباشد.
عوامل اقتصادی ـ اجتماعی مرتبط با همسرآزاری در ایران تحصیلات زن و مرد: اکثر مطالعات رابطه ی معنی دار و معکوس میان تحصیلات زن و شیوع خشونت خانگی یا بالاتر بودن فراوانی خشونت خانگی نسبت به زنان بـی سـواد یـا دارای تحصیلات ابتـدایی در مقایـسه بـا زنـان باسـواد و دارای تحـصیلات بـالاتر بـه خـصوص تحصیلات دانشگاهی را مورد تأیید قرار داده اند.