چکیده:
مقدمه : این پژوهش به منظور بررسـی تـاثیر مـداخلات مـددکاری اجتمـاعی گروهـی بـا رویکرد شناختی ـ رفتاری بر سازگاری اجتماعی پسران بزهکار، انجام گرفت . روش: از بین کل کودکان ١٢ تا ١٨ سال حاضر در کانون اصلاح و تربیت تهران ٤٠ نفر را به شیوة تصادفی به عنوان شرکت کننده در پژوهش انتخاب و به صورت گمارش تصادفی در چهار گروه آزمایش و کنترل ده نفره قرار داد. پیش از مداخله تمام شرکت کنندگان بـا خرده مقیاس سازگاری اجتماعی بل مورد ارزیابی قرار گرفتنـد. دو گـروه آزمایـشی در ٩ جلسه کارگروهی شرکت نمودند و گروههای کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردنـد. پس از مداخله تمام شرکت کنندگان مورد ارزیابی مجدد قرار گرفتند و در پایان دادههـای موجود با آزمون آماری t تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود مداخلات مددکاری اجتماعی گروهی در هر دو گروه سنی بر افزایش سازگاری اجتماعی پسران بزهکار موثر بوده است . برای گروه ١٢ تـا ١٤ سـال تمام سطح معنی داری برابر با ٠/٠٢٤ و سطح معنی داری برای گروه ١٥ تا ١٨ سـال ٠/٠٢٥ گزارش شده است . البته یک نفر از گروه آزمایش ١٥ تا ١٨ سال به دلیل انتقال بـه زنـدان بزرگسال، همکاری خود را تا پایان پژوهش ادامه نداد.
خلاصه ماشینی:
حال این سؤال در ذهن محقق شکل گرفته است که در صـورت اسـتفاده از مـدل هـای مددکاری گروهی می توان بر میزان سازگاری اجتماعی نوجوانان حاضر در کانون اصلاح و تربیت افزود؟ به همین منظور مداخلات مددکاری اجتماعی با رویکرد شـناختی ـ رفتـاری که به نسبت دیگر رویکردها بیش ترین مبانی تجربی را دارد انتخاب گردید تا این پژوهش ، در سطح پیشگیری ثانویه ، اثربخشی یـک الگـوی کـار گروهـی مـددکاری اجتمـاعی را بـا رویکرد شناختی ـ رفتاری بر میزان سازگاری اجتماعی نوجوانان بزهکار مورد بررسی قرار دهد.
سـؤالی کـه در اینجـا مطرح می شود، این است که پژوهشگران چگونه توانسته اند با به کارگیری پویایی های موجود در گروه و رویکرد شناختی ـ رفتاری ، به افراد کمک کنند تا سـازگاری اجتمـاعی بـیش تـری داشته و یا احتمال رخداد جرایم در آن ها کاهش یابد؟ تعداد زیادی از پژوهش ها اهمیت مهارت های حل مسئله اجتمـاعی را بـه عنـوان یـک میانجی یا واسطه در سازگاری رفتاری و اجتماعی آزموده اند.
تأثیر خودآموزی کلامی بر بهبود سازگاری اجتماعی کودکان مبتلا به اختلال سلوک نیز توسط هاشمی و همکاران بررسی شده که نتایج تحلیل های به عمل آمده نشان داد آموزش خودآمووزی کلامی طی ١٠ جلسه برای گروه آزمایش ، موجب بهبود سـازگاری اجتمـاعی این کودکان و روابط بین فردی آن ها شده است (هاشمی ، اقبالی و همکاران ، ١٣٨٨).
یعنی کار گروهی شناختی ـ رفتـاری مددکار اجتماعی بر افزایش سـازگاری اجتمـاعی کودکـان بزهکـار در سـنین ١٥ تـا ١٨ سـال اثربخش بوده است و فرضیة پژوهش در این گروه سنی نیز تأیید می شود.