خلاصه ماشینی:
"مندرجات روزنامه انجمن مقدس ملی اصفهان که ارگان انجمن ولایتی اصفهان بود و مطالبش را میتوان به عنوان نظرها و مواضع اعضای انجمن خصوصا روحانیت طراز اول شهر که رهبری انجمن و مشروطه اصفهان را عهدهدار بودند،دانست،حکایت از آن دارد که نهضت مشروطیت در کشور35و اصفهان بدون حمایت و تلاش روحانیت تحقق نمییافت و در هر مرحله که نهضت با مشکل اساسی روبرو بود،از حمایت جدی و گسترده آیت الله نجفی بهرهمند میشد.
غیر از این نیز انگیزه دیگری نمیتوانست روحانیت و مردم را به نحوی در حمایت از نظام نوظهور متقاعد سازد که تمامی علمای طراز اول اصفهان در منزل آیت الله نجفی جمع شده و در حمایت از مشروطه سوگند یاد نمایند37و انجمنها متعدد در دفاع از آن ایجاد کنند38و حتی با آن دسته از علما که معترض به مشروطه بودند،عملا به مخالفت برخیزند39و علیرغم عدم درک آن توسط برخی از مردم40و بیتفاوت اکثر آنها در قبال سرانجام آن،41از نهضت حمایت کنند جرائد بارها یادآوری کردند که«حجج اسلام از جان گذشته و این مجلس مقدس را برپا نمودند از برای آنکه ریشه کفر را قلعوقمع نمایند».
انجمن با روحانیون مخالف مشروطه در اصفهان،با صراحت از موضع قدرت برخورد کرد و برای خود این حق را قائل شد تا محدودیتهایی درخور توجه را علیه این گروه به کاربندد!152 اما در مواجه با مشروعه خواهان تهران خصوصا آیت الله شیخ فضل الله نوری،انجمن ابتدا راه تاءیید شخص شیخ فضل الله را پیمود و ضمن تقبیح برخی توهینهای صورتگرفته به ایشان،اهانت به شیخ را اهانت به همه علما دانست و آیت الله ثقة الاسلام شهادت داد که تاکنون شیخ در جهت تقویت مشروطه و مجلس شورا تلاش کرده است."