خلاصه ماشینی:
"(6) از نیمه دوم سده هجدهم،واکنشهایمتعددی در مقابل«الهیات عقلی»از نقطه نظرهایمختلف فلسفی،ادبی،هنری و دینی برانگیختهشد که همگی در رهیافت احساسی و عاطفی بهدین،مؤثر افتادند و زمینههای پیدایی«الهیاتغیر عقلانی»را،فارغ از هر گونه ساز و کارهای*ویژگیهای برجستهدینپژوهی استاد مطهری،توجهعمیق او به مسأله«تجربه دینی»بوده که به سبب غلبه مباحثسیاسی و لزوم بررسی جایگاهدین در مناسبات اجتماعی درشرایط پس از انقلاب اسلامی،کمتر بدان پرداخته شد و ایندر حالی است که آن متفکر فرزانه،با طرح چنین دیدگاهی،مقامیممتاز در«کلام جدید»و«فلسفهدین»به خود اختصاص میدهد.
حال با عنایت به بحث مذکور،که پرستشهاو مجادلات متنوعی را در الهیات معاصر دامنزد،و نگاهی اجمالی به سیر«کلام عقلی»و«الهیات اخص»در جهان اسلام(15)،و به ویژهدقت در مضامین آموزههای«صدر المتألهینشیرازی»(16)،بدین حقیقت رهنمون میشویم کهفرآیند«تجربه درونی»با رویکردی متفاوت باآنچه در الهیات معاصر غرب(17)،مورد مداقه وگفت وگو قرار گرفته،طی شده استو استادمطهری با اتخاذ روش و مبانی معرفت شناختی«حکمت صدرایی»(18)،و آگاهی از اهمیتبنیادین مقوله«ایمان»در زیست دینی بشر،سیر مباحث کلامی خود رادر سلسلهدرس گفتارهای«مقدمهای بر جهان بینیاسلامی»(19)،با موضوع«انسان و ایمان»،آغازمیکند و چنین رویکردی به بحث مزبور،توجهعمیق استاد را به مسأله«تجربه دینی»(20)و نقشسازنده و حیات آفرین آن در بستر دینداری،نشانمیدهد،به طوری که در بسیاری از منشورات به جا مانده از آن متفکر فرزانه،مباحثیتحت عنوان«حس مذهبی»یا«احساس هستی»،باوام گیری از متفکران و الا هیدانان معاصرنظیر:پاسکال،ویلیام جیمز،برگسون،یونگاقبال لاهوری(21)طرح گردیده،که دغدغه دینیو ذهن مسأله یاب و زمان آگاهی وی را،در افق«اندیشه اسلامی معاصر»به نمایش میگذارد.
لذا استاد تلاش میکند،در ساماندهی اندیشه دینی،هم جنبه معرفت زاییباورهای دینی را لحاظ کند و هم بر کنشها،&%21113FYKG211G% حالات و دریافتهای لطایف ایمانی،به منزلهرهیافتی درونی و شهودی اهتمام ورزد و با تکیهبر چنین نگرهای در حوزه«دین شناسی»،بین نگاه«درون دینی»و دیدگاه«برون دینی»،به گونهایجمع کند،تا عقل و ایمان در زیستی همدلانه ومسالمتآمیز،در کنار یکدیگر قرار گیرند وخلوص دینی،،در عرصه زیست فردی،تواناییخود را در حیات جمعی نیز به خوبی ساری وجاری سازد."