چکیده:
هدف: این مطالعه با هدف ارزیابی روایی نسخه فارسی پرسشنامه توانایی ها و مشکلات (SDQ) انجام شد.
روش: روایی نسخه های والد و آموزگار SDQ در یک نمونه 600 نفری از جامعه کودکان 12-6 ساله ایرانی مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس، نتایج SDQ با نتایج معاینه کودکان توسط روانپزشک کودک و نوجوان و مصاحبه تشخیصی K-SADS مقایسه شد. داده های مربوط به هنجاریابی و نقاط برش محاسبه شد.
یافته ها: نمرات به دست آمده از نسخه های والد وآموزگار SDQ در تمام قسمت ها با یکدیگر همبستگی مثبت داشتند. مقایسه نمرات شاخص های پرفعالیتی و نمره کلی مشکلات تشخیص های روان پزشکی نشان داد که SDQ از روایی مطلوبی برخوردار است. نقاط برش به دست آمده با مطالعات سایر کشورها هم خوانی داشت.
نتیجه گیری: نسخه فارسی SDQ از مشخصات روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می تواند برای یافتن مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان ایرانی ابزار غربالگری مناسبی باشد. لازم است مطالعه مشابهی نیز برای جمعیت نوجوانان انجام شود.
خلاصه ماشینی:
"روایی همگرا و افتراقی SDQ در مقایسه با فهرست رفتاری کودکان6 (CBCL) نیز سنجیده شده است(گودمن،1997؛گودمن،2001)که نتایج نشان دادهاند نمرهء کلی SDQ در تشخیص مشکلات موجود در نمونههای کودکان و نوجوانان جمعیت عمومی نسبت به CBCL دقت بیشتری دارد.
تمام این کودکان بهوسیله یک دستیار فوقتخصصی روانپزشکی کودک و نوجوان نیز براساس مصاحبهء نیمهساختاریافته اختلالات خلقی و اسکیزوفرنیا برای کودکان سنین مدرسه7 (K-SADS) مورد ارزیابی قرار گرفتند.
این پرسشنامه در حال حاضر یکی از ابزارهای قابل قبول برای سنجش مشکلات رئتاری و هیجانی کودکان است و دارای نسخههای مخصوص والد(16-4سال)،مخصوص آموزگار(16-4 سال)و نسخهء خود گزارشگر(16-11سال)میباشد.
مرحلهء دوم-بعد از بررسی نتایج مرحلهء اول،25 نفر از 163 دانش آموزی که براساس نمرهء کلی مشکلات پرسشنامهء SDQ والد (مطابق با نتایج مطالعات گودمن)مشکلدار و 27 نفر از دانش آموزانی که بر همین اساس بدون مشکل تشخیص داده شده بودند،مورد ارزیاتی روانپزشکی قرار گرفتند.
مقایسهء شاخصهای بهدست آمده از SDQ والد و آموزگار در دختران و پسران این نمونه نشان داد که میانگین نمرهء کلی مشکلات و سایر شاخصها در پسران بیشتر از دختران است، اما شاخصهای علایم هیجانی و رفتارهای اجتماعی مطلوب در دختران بیشتر از پسران میباشد.
گودمن(2001)اعتقاد دارد که SDQ وقتی خیلی خوب پیشبینی میکند که پرسشنامه هم توسط والد و هم آموزگار تکمیل شود بهعنوان نتیجهگیری کلی میتوان چنین اذغان داشت که SDQ ابزار قابل قبولی برای غربالگری مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان ایرانی است،زیرا:از حساسیت و ویژگی مطلوبی برخوردار است؛نتایج آن از نظر والد و آموزگار همخوانی دارد؛ سؤالات آن به زبان شاده نگاشته شده است؛و در مدت کوتاهی قابل اجرا میباشد."