چکیده:
هدف کلی این تحقیق، بررسی ابعاد مختلف و موانع خوداشتغالی در میان دانشجویان دختر دانشکدۀ کشاورزی است. این پژوهش توصیفیـ همبستگی به روش پیمایشی انجام شد. جامعۀ مطالعهشده دانشجویان دختر سال آخر مقطع کارشناسی دانشکدۀ کشاورزی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 1394ـ1395 بودند (135N=). حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برآورد شد (63=N). نمونهها با روش نمونهگیری طبقهای تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامۀ محققساخته ابزار جمعآوری دادهها بود که روایی آن از طریق آرای اعضای هیئتعلمی دانشگاه زنجان و پایایی آن از طریق پایلوت تست و اندازهگیری ضریب آلفای کرونباخ، به میزان 71/0- 89/0 برآورد شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد اولویتهای مهم اشتغال به ترتیب کار تعاونی، خوداشتغالی و استخدام است. از انگیزههای مهم خوداشتغالی دستیابی به رفاه بیشتر، آزادی و انعطافپذیری در کار و استفاده از همۀ دانش، مهارت و ایدههای خود بود. دانشجویان تمایل بیشتری به اشتغال در بخش خدماترسانی کشاورزی داشتند و مهمترین ملزومات خوداشتغالی از نظر آنها به ترتیب سرمایۀ مالی، برخورداری از آموزش تخصصی جهت راهاندازی کسبوکار و تجربههای کاری در زمینۀ مربوطه بیان شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هفت عامل حمایتی، قانونی و موانع جنسیتی، خطرپذیری کشاورزی و ضعف مهارتهای ارتباطی، ضعف مادی و دانشی، نگرشی و امنیتی، گرایش به راحتطلبی و عدم ریسکپذیری در اشتغال، ضعف مهارت مدیریتی و فنی و کمبود تسهیلات توانستند 34/74درصد از کل واریانس موانع خوداشتغالی دانشجویان دختر در بخش کشاورزی را تبیین کنند.
خلاصه ماشینی:
نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هفـت عامـل حمـایتی ، قانونی و موانع جنسیتی ، خطرپذیری کشاورزی و ضعف مهارت های ارتبـاطی ، ضـعف مـادی و دانشـی ، نگرشـی و امنیتی ، گرایش به راحت طلبی و عدم ریسک پذیری در اشتغال ، ضعف مهارت مدیریتی و فنی و کمبـود تسـهیلات توانستند ٧٤/٣٤درصد از کل واریانس موانع خوداشتغالی دانشجویان دختر در بخش کشاورزی را تبیین کنند.
در رشـتة کشـاورزی ، سـال ١٣٨١ بـه نسبت بیش از ٩ برابر میزان جذب دانشجو در سال ١٣٥٥ به افزایش جذب دانشجو اقـدام شـده است [٩] و براساس آخرین آمار گزارش شده در سال ١٣٨٨ رشته های کشاورزی بیشترین تعداد دانش آموختگان بیکـار را بـه خـود اختصـاص داده اسـت و ٢٥درصـد بـیش از سـایر رشـته هـا دانش آموخته بیکار دارد [٢٠].
با توجه به بحث های ارائه شده ، به نظر می رسد دانشجویان رشتة کشاورزی گروهـی از متقاضیان اشتغال در آیندة نزدیک خواهند بود و این دغدغه برای زنان نیز به دلیل برخی شرایط حاکم بر جامعه شدیدتر است .
نتایج تحقیقات ربیعی و نظریان نیز نشان می دهد که موانع فرهنگی و فردی مهم ترین موانـع پـیش روی کـارآفرینی زنـان اسـت و در ایـن میـان عواملی چون وجود تبعیض های جنسیتی در محـیط کـار، تـرس از شکسـت و تحریـک پـذیری بیشتر زنان نسبت به مردان ، تلاقی امور شرکت بـا مسـائل خـانوادگی و نـاهمخوانی انتظارهـای نقشی ، وجود قوانین دست وپاگیر اداری و بوروکراسی موجود و تأمین سـرمایة اولیـه و نقـدینگی لازم اولویت و اهمیت بالایی دارند [٦].