چکیده:
حمله مغول به ایران (سال ٦١٤ هـ .ق .)وبعد از آن تاسیس سلسله صفویه (٩٠٥-١١٤٨هـ.ق )حوادث و مسائلی را برای ایران رقم زد که یکی از آن عوامل مهم رواج تاریخ نگاری ودیگری رابطه نزدیک ایران با هند ورواج کامل زبان فارسی در آن دیار بود. سلاطین هند نیز چون دیگر پادشاهان به ماندگاری نام خود وفتوحاتشان علاقه مند بودند. لذا کار تاریخ نگاری در کنار دیگر آثار ادبا چهر ه ای منحصر به فرد گرفت . وجه غالب تاریخ نگاری هند عصر اسلامی، سیطرة زبان فارسی و دیدگاه های تاریخ نگارانه ایرانی بر آن است هر چند که نباید از واژه های عربی وترکی غفلت کرد. مورخان این دوره (عصر اورنگ زیب عالمگیر) تاریخ نگاری خود را بر سه عنصر اصلی بنا نهاده اند که عبارتند: از تاریخ نگاری ایرانی، یافته های تاریخ نگاری دورة حاکمیت دهلی ودستاوردهای تاریخ نگاری هند پیش از اسلام از رهگذر ترجمه . اورنگ زیب (١٠٦٨-١١١٨هـ. ق )با وجود جنگ های داخلی وعلل دیگرمثل متدّین بودن وامتناع او از تظاهروخودنمایی چندان از مورخان حمایت نمی کرد امّا به در خواست او «عالم گیر نامه » به وسیله محمد کاظم تدوین گردید(البته ناتمام ). هم چنین در دوره او کتاب «خلاصه التواریخ »به وسیله «سبحان رای بتالوی» در سال ١١٠٧(هـ.ق ) به رشته تحریردر آمد.این کتاب یکی از معروفترین کتب تاریخی مورخان هندوی عهد تیموریان هند است که در چهلمین سال سلطنت اورنگ زیب (١١٠٧هـ. ق )به پایان رسیده است . نویسنده حدود ١٠سال برای نوشتن آن وقت صرف کرده ومی گوید هدف ازاین تالیف ،عبرت گرفتن از گذشتگان واز خواب غفلت بیدار شدن است تا مبادا عمر خود را صرف امور فانی ولذات جسمانی نمایند..