چکیده:
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تطبیقی سطوح توسعه یافتگی سکونتگاه های روستایی شهرستانهای گیلان و گلستان با روش توصیفی- تحلیلی تدوین شده است که از روش های تحلیل چندمعیاره (تکنیک تاپسیس و ویکور) جهت سطح بندی سطوح توسعه روستایی در استانهای مورد مطالعه استفاده شده است. مطالعه شهرستانهای استان به تفکیک شاخص ها بیانگر وجود تفاوت بین سطوح توسعه روستایی سکونتگاه های روستایی مورد مطالعه می باشد. نتایج مورد مطالعه نشان می دهد؛ بر اساس تکنیک تاپسیس سکونتگاه های روستایی در شهرستان های رامیان، مینودشت و کلاله استان گلستان در وضعیت مطلوبی از توسعه یافتگی قرار دارند، سایر شهرستان های استان در وضعیت توسعه یافته قرار دارند، بر اساس مدل ویکور، شهرستان های علی آباد، آزاد شهر و کردکوی نیز در وضعیت در حال توسعه قرار دارند، بر اساس تکنیک تاپسیس در استان گیلان، سکونتگاه های روستایی در شهرستان های انزلی، تالش و آستانه اشرفیه در وضعیت توسعه یافته قرار دارند و سایر شهرستان های استان در وضعیت در حال توسعه قرار دارند، بر اساس نتایج خاصل از مدل ویکور، شهرستان های آستانه اشرفیه، آستارا و آملش در وضعیت مطلوبی از توسعه یافتگی قرار دارند، سایر سکونتگاه های روستایی در وضعیت گذر از توسعه (شرایط در حال توسعه بودن را تجربه می کنند)، هستند.
خلاصه ماشینی:
"درکشور ما نیز اجرای سیاست های توسعه منطقه ای، تحت تأثیر قطب رشد، ناکارآمد بوده و پیامد آن عمیق ترشدن شکاف بین مناطق مرکز رشد و سطوح پایین از لحاظ سطح توسعه یافتگی بوده است به طوری که «به موازات تغییرات سریع زندگی شهری و افزایش فشار بر زیرساخت ها و خدمات شهری، سکونتگاه های روستایی کشور، همراه با کاهش جمعیت و مهاجرت ها دچار تغییرات اساسی در سازمان فضایی خود شده اند»(قدیری و حبیبی، 1383، 1).
( پاپلی یزدی و ابراهیمی ،1381، 176) میسرا پیشنهاد می کند اجزای روند توسعه میباید آن چنان پیوسته باشند که در آن شکاف بین ناحیه های شهری و روستایی از نظر درآمد، بازدهی، خدمات اجتماعی و کیفیت زندگی کاهش یابد و ضروری است از توسعه-ای که متضمن جدایی پیشرفت شهر و روستا از هم می گردد دوری شود (میسرا، 1366، 18) همچنین شوماخر در کتاب خود با عنوان «کوچک زیباست»، گرایش به بزرگی را در مطالعات موردی معاصر مورد حمله قرار می دهد.
از سوی دیگر نتایج حاصل از مدل ویکور در استان گلستان نشان می دهد که شهرستانهای گمیشان، کردکوی و علی آباد به ترتیب بیشترین امتیاز را به خود تخصیص داده و در جایگاه مطلوبتری نسبت به سایر شهرستان ها قرار دارند و شهرستانهای مانند گرگان، رامیان و بندرگز در اخرین اولویت محرومیت واقع شده اند و جایگاه خاصی را بین شهرستانها ندارند."