چکیده:
اهداف: مقياس فعاليت هاي كارساز روزمره زندگي لوتون يكي از رايج ترين ابزارهاي ارزيابي فعاليت هاي كارساز زندگي در افراد مبتلا به دمانس محسوب مي شود اما تاكنون روايي و پايايي آن در جامعه ايراني صورت نگرفته است. هدف اين مطالعه، بررسي روايي و پايايي نسخه فارسي شده مقياس فعاليت هاي كارساز روزمره زندگي لوتون در بيماران مبتلا به دمانس بود.
مواد و روش ها: به منظور ترجمه پرسش نامه، از الگوي رويكرد ارزيابي بين المللي كيفيت زندگي (IQOLA) استفاده گرديد. پس از انجام ترجمه رو به جلو و برگردان، به منظور تعيين روايي، نسخه ترجمه شده لوتون كه شامل هشت مورد از جمله توانايي استفاده از تلفن، خريد، آماده كردن غذا، خانه داري، شستن لباس ها، نوع حمل و نقل، مصرف داروها و انجام امور مالي است، در اختيار پنج نفر كارشناس خبره در اين حوزه قرار گرفت. براي بررسي پايايي آزمون نيز از شيوه آزمون-آزمون مجدد پس از يك هفته و پايايي بين آزمونگران استفاده شد. همساني دروني آيتم ها نيز با ضريب آلفاي كرونباخ مورد بررسي قرار گرفت. نتايج بر اساس اطلاعات حاصل از شصت فرد سالمند مبتلا به دمانس مراجعه كننده به انجمن آلزايمر ايران گزارش گرديده است.
يافته ها: توافق نظر كارشناسان در مورد روايي محتوايي بدين صورت بود كه مناسب بودن پنج سوال را خوب و بالاتر ارزيابي كردند، مناسب بودن يك سوال را خيلي خوب و دو سوال را از متوسط به بالا ارزيابي كردند. در تمامي موارد، در توزيع ارزيابي داوران از سوالات تفاوت آماري معناداري مشاهده نشد (05/0p>). همبستگي كل آزمون در اجراي مرتبه اول و دوم (993/0r= و 238/0=SEM) و( 996/0-988/0 CI:) و همبستگي كل بين آزمون گر اول و دوم بسيار بالا بود (001/0p<، 961/0r=)كه حاكي از پايايي خوب آزمون است. همبستگي سوالات با نمره كل آزمون متوسط (427/0< r < 606/0) بود.
نتيجه گيري: نتايج نشان مي دهد كه نسخه فارسي مقياس لوتون از روايي مطلوبي برخوردار است. همچنين ميزان ضريب همبستگي آزمون در اجراهاي متوالي و اجرا توسط آزمون گران متفاوت بالا بود كه خود حاكي از اعتبار بالاي آزمون است. اين پرسش نامه به عنوان يك ابزار مناسب در ارزيابي فعاليت هاي كارساز روزمره زندگي در بيماران مبتلا به دمانس است و مي توان آن را در اختيار پژوهشگران، متخصصان باليني و مراكز درماني قرار داد تا در كنار ساير آزمون ها، ارزيابي دقيق تر و جامع تري از اين بيماران به عمل آيد.