چکیده:
آموزه هاي اسلام رذايل اخلاقي را از منابع اصلي تهديد سلامت روان مي داند. اين پژوهش توصيفي، به منظور بررسي نقش صفات اخلاقي «كبر»، «حرص» و «حسد» در پيش بيني روان آزردگي انجام گرفته است. بدين منظور، 384 نفر از دانشجويان دانشگاه «آزاد اسلامي» خمين به روش «نمونه گيري تصادفي چندمرحله اي» انتخاب شدند. از پرسش نامه هاي پنج عاملي «شخصيت»، مقياس هاي اسلامي «حرص- قناعت»، «تكبر- تواضع» و «حسادت» براي جمع آوري داده ها استفاده شده و با استفاده از روش همبستگي پيرسون و رگرسيون گام به گام تجزيه و تحليل صورت گرفته است. نتايج نشان مي دهد مولفه هاي «احساس محروميت و حقارت»، «محروميت و نياز مادي»، «اندوه مقايسه»، «نياز به تاييد اجتماعي»، «علاقه به سلب نعمت از ديگران»، و «مهارگسيختگي مادي»، توان پيش بيني بخشي از واريانس روان آزردگي را دارد. احساس حقارت و فقدان پايگاه مطمئن دروني، متكبر، حريص و حسود را نيازمند بيرون از خود، محيط و روابط اجتماعي مي كند و پس از آنكه با تجربه هيجانات منفي متعدد همراه شد، سبب مي گردد فرد با سازوكار هاي شناختي، هيجاني و رفتاري درصدد جبران برآيد.
According to Islamic teachings، moral vices are among the main threats to mental health. Using a descriptive method، the present paper investigates the role of moral qualities of pride، greed and jealousy in predicting neuroticism. To this end، 384 students were randomly chosen from Khomein "Azad Islamic" University and "multi-stage sampling" was used. Questionnaires on five characteristics of personality، Islamic scales of "greed–contentment"، "pride–humbleness" and "jealousy" were used for gathering the data، which were analyzed by using Pearson correlation and stepwise regression. The results show that the components of "feeling of deprivation and inferiority"، "deprivation and material need"، "chagrin resulting from comparison"، "the need for social support"، "finding interest in divesting others of prosperity"، and " material disinhibition" can predict part of the variance for neuroticism. Feeling of inferiority and lack of a secure inner base make the proud، greedy and jealous person in need of external world، environment and social relationships to express such qualities، which cause him/her seek compensation through cognitive، emotional and behavioral mechanisms، after having experienced several negative emotions.
خلاصه ماشینی:
"در متون دینی، به برخی از همبستههای شناختی، عاطفی و رفتاری حسادت اشاره شده است که از آن جمله میتوان این حالات را برشمرد: نپذیرفتن حقیقت (شوری: 14)؛ خطا در ارزیابی تقدیر الهی (کلینی، 1407ق، ج 2، ص289)؛ نپذیرفتن تقدیر الهی (تمیمی آمدی، 1366، ح 1317)؛ باور نکردن برتری دیگران (مؤمنون: 47؛ دیلمی، 1412ق، ج 1، ص130)؛ خود برتربینی (اعراف: 12)؛ نادانی دربارة ماهیت دنیا (فتال نیشابوری، 1375ق، ص449)؛ تعجب از برتری دیگران (اعراف: 63)؛ اندوه؛ دوام نداشتن دوستی (نوری طبرسی، 1408ق، ج 12، ص17)؛ تلخکامی؛ کینه؛ آرزوی سلب نعمت محسود، حسرت، احساس حقارت، بیحوصلگی؛ بیماری روانی (تمیمیآمدی، 1366، ح 859، 6787، 6788، 6804، 6844، 6850، 6852 و 6855)؛ نارضایتی از زندگی (ابنشعبه حرانی، 1404ق، ص221)؛ خوشحالی در ناخوشیها؛ ناراحتی در خوشیها (تمیمیآمدی، 1366، ح 6838؛ آلعمران: 120)؛ خشم به صاحبان نعمت (شهید ثانی، 1390ق، ص55)؛ افسردگی، نداشتن آرامش؛ احساس تأسف (ابنابی الحدید، 1404، ج 20، ص336)؛ پرخاشگری سریع؛ سختدلی؛ بیقراری (مجلسی، 1404ق، ج 70، ص256) طمع در نعمت دیگران (نساء: 54)؛ آرزوی سقوط معنوی رقیب (بقره: 109)؛ حرص به داشتههای دیگران (نساء: 32)؛ غیبت و سرزنش (دیلمی، 1412ق، ج 1، ص130)؛ بخل (کراجکی، 1410ق، ج 1، ص136)؛ کوتاهی در ستودن (سیدرضی، 1378، ح 347)، قدرناشناسی (ابنابیالحدید، 1404ق، ج 2، ص232)؛ اظهار دوستی؛ بغض درونی (تمیمی آمدی، 1366، ح 6841)؛ خیره شدن به نعمت دیگران (بحرانی، 1416ق، ج 8، ص437)؛ ضربه به نزدیکان (ابنابی الحدید، 1404ق، ج 1، ص317)؛ تحقیر (انعام: 53؛ زخرف: 31)؛ دورویی (کلینی، 1407ق، ج 3، ص418)."