چکیده:
هدف:بررسی ارتباط و مقایسهء احساس تنهایی و منبع کنترل(درونی-بیرونی)دختران ورزشکار و غیر ورزشکار.
روش:بدین منظور 100 نفر از بازیکنان بسکتبالیست شرکتکننده در پانزدهمین المپیاد دانشآموزی مقطع متوسطه و 100 نفر غیر ورزشکار همسال شهر مشهد به عنوان آزمودنی در نظر گرفته شدند.متغیرهای پژوهش شامل احساس تنهایی،منبع کنترل درونی،منبع کنترل بیرونی(گرایش به شانس)و منبع کنترل بیرونی(گرایش به افراد قدرتمند)در دو گروه میباشد.احساس تنهایی و منبع کنترل توسط پرسشنامه احساس تنهایی UCLA و پرسشنامه لونسون C) ، P ، (I اندازهگیری گردیدند.
یافتهها:پس از جمعآوری اطلاعات،برای بررسی رابطهء متغیرها در دو گروه از ضریب همبستگی اسپیرمن و جهت مقایسه متغیرها بین دو گروه از آزمون یومن ویتنی استفاده گردید که نتایج زیر به دست آمد:1.با بررسی روابط بین متغیرها:الف)بین احساس تنهایی با منبع کنترل درونی و منبع کنترل بیرونی(گرایش به افراد قدرتمند)در هر دو گروه رابطهء معناداری مشاهده نشد.ب)بین احساس تنهایی و منبع کنترل بیرونی(گرایش به شانس) دختران ورزشکار و غیر ورزشکار به ترتیب با ضریب اطمینان 99%و 95%ارتباط معناداری مشاهده شد.2.از مقایسهء متغیرها در میان آزمودنیها نتیجه گرفته شد که الف)بین احساس تنهایی در دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد و ب)بین منبع کنترل(درونی- بیرونی)آنها اختلاف معناداری وجود ندارد.
با توجه به وجود رابطهء معنیدار بین احساس تنهایی و منبع کنترل بیرونی(گرایش به شانس)میتوان بیان داشت که افراد با منبع کنترل بیرونی با این باور که کنترل کمی روی رویدادهای زندگی دارند بیشتر دچار احساس تنهایی میشوند.
یافتهها:وجود تفاوت معنیدار بین احساس تنهایی دختران ورزشکار و غیر ورزشکار اثر مفید روانی-اجتماعی فعالیتهای ورزشی را تأیید میکند و عدم وجود تفاوت معنیدار بین منبع کنترل-درونی-بیرونی)در دو گروه را میتوان به سن آزمودنیهای ورزشکار نسبت داد.از آنجا که پژوهشهای زیادی بیانگر این مطلب است که ورزشکاران نسبت به غیر ورزشکاران منبع کنترل درونیتری دارند و با توجه به اینکه تغییر در منبع کنترل نیاز به زمان طولانی و کسب تجارب متعدد در محیطهای ورزشی دارد،کمسن بودن ورزشکاران را میتوان دلیلی بر این یافته دانست.
نتیجهگیری:نتایج حاصل از پژوهش،نقش فعالیتهای ورزشی را در تعدیل ساختار شخصیت و سلامت روان افراد آشکار ساخت و اهمیت توجه به مطالعاتی از این قبیل را برای مربیان و مسئولان امر مشخص نمود.
خلاصه ماشینی:
"همبستگی بین احساس تنهایی و منبع کنترل در دو گروه منبع کنترل درونی I \منبع کنترل بیرونی C \منبع کنترل بیرونی P احساس تنهایی\ورزشکار\غیر ورزشکار\ورزشکار\غیر ورزشکار\ورزشکار\غیر ورزشکار 072/0-\033/0+\**272/0\*25/0\111/0\136/0 478/0\742/0\006/0\012/0\273/0\177/0 (*)05/0>- P (**)01/0>- P براساس نتایج به دست آمده مندرج در جدول 3 بین احساس تنهایی و منبع کنترل بیرونی (گرایش به شانس)در هر دو گروه دختران ورزشکار و غیر ورزشکار رابطه معنیدار و مثبتی وجود دارد،به عبارتی کسانی که دارای منبع کنترل بیرونی بالاتری میباشند(گرایش به شانس)احساس تنهایی بیشتری میکنند و این موضوع در این پژوهش هم در مورد ورزشکاران و هم غیر ورزشکاران صدق میکند.
بحث و نتیجهگیری براساس یافتههای این پژوهش موارد زیر به عنوان نتایج اصلی پژوهش ارائه میگردد: الف)محیطهای ورزشی و فعالیتهای جسمانی محیط بسیار مناسبی در توسعهء ابعاد جسمانی و روانی است،تجربیات حاصل از فعالیتهای هدایتشدهء ورزشی در محیطی مناسب و فرایندی متناسب با تفاوتهای فردی بخصوص در دوران نوجوانی در برگیرنده بالاترین میزان و کیفیترین تجربیات برای افراد میباشد،در این پژوهش براساس یافتههای موجود نشان داده شده است که بین میزان احساس تنهایی در دختران نوجوان ورزشکار و غیر ورزشکار تفاوت معنیداری وجود دارد.
ج)بررسی روابط بین متغیرها نشان میدهد بین کانون کنترل درونی و احساس تنهایی در ورزشکاران همبستگی منفی وجود دارد اگرچه این همبستگی به لحاظ آماری معنیدار نبوده است،اما بهطور مشخص در هر دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار ارتباط بین احساس تنهایی و منبع کنترل بیرونی(گرایش به شانس)مثبت و معنیدار بود،به عبارتی کسانی که دارای منبع کنترل بیرونی(گرایش به شانس)بودهاند احساس تنهایی بیشتری را تجربه کردهاند."