چکیده:
هر سازمانی برای پیشبرد اثربخش امور خود نیاز به ساختار سازمانی دارد، هدف از این کار، تنظیم و ساختارمند کردن فرهنگ سازمانی به نحوی است که عملکرد موثر سازمانی امکان پذیر گردد، ساختار سازمانی دربرگیرنده ی عملکردها و فعالیت هایی است که به منظور دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده سازمانی باید انجام گردند که نظارت، تخصیص وظایف و هماهنگی از جمله ی این فعالیت ها می باشند. از این جهت، رویکردهای متفاوتی برای مطالعه و طراحی سازمان وجود دارد، جوهره رویکردهای حاکم چنین است که الگویی سازمانی به عنوان مبنا، با توجه به ماهیت سازمان انتخاب می شود؛ سپس براساس آن
مبنا، مجموعه ای از قواعد برای طراحی ساختار شغل ها، روابط افقی و عمودی در سازمان ارائه می شود، یکی از رویکردهای نوین در طراحی ساختار سازمانی سازمان های ماتریسی است که توسط سازمان ها برای پیشبرد امور، بکار گرفته شده است. در این نوع ساختار کارکنان براساس عملکردها و محصولات تولیدی
گروه بندی می شوند، ضرورت شکل گیری این نوع ساختار سازمانی از آن جهت بود که سازمان ها بتوانند برای غلبه بر مشکلات مبتنی بر منابع مشترک و نیز بهره برداری کمتر و مطلوبتر از منابع، ساختارهای عملی و ساختار پروژه ای را
توسعه دهند، ساختارهای ماتریس، پیچیده هستند و مدیریت اجرایی در اینگونه ساختارها به عنوان راه حلی استراتژی برای هدایت نتایج از طریق صف آرائی و تجریه و تحلیل، ابعاد اجرای استراتژیکی آن را بواسطه بکارگیری اصول و راهبردهای مدیریت در ساختار ماتریسی میسر می سازد. بر این اساس در این نوشتار بر آن شدیم تا فلسفه، اهداف و ماموریت تشکیل سازمان های ماتریسی و مدیریت در این سازمان ها را بر مبنای چشم انداز، ماموریت و راهبردهای سازمانی تشریح نموده و دلایل اهمیت طراحی ساختارهای ماتریسی را در هزاره سوم مورد تبیین و توصیف قرار دهیم.
خلاصه ماشینی:
سازماندهي موجب پيدايش ساختار سازماني ميشود، ساختار سازمان مشخص مي کند که کار و فعاليت هاي سازماني، رسما چگونه تقسيم ، گروه بندي و هماهنگ ميشود (علاقه بند،١٣٩١: ٧٩)، به عبارت ديگر، مقصود از ساختار سازماني، راه و شيوه اي است که فعاليت هاي سازماني تقسيم ، سازماندهي و هماهنگ ميشوند، ساختار سازماني شامل فعاليت هايي مانند تخصيص کار، هماهنگي و نظارت براي دستيابي به اهداف سازماني است ، همچنين ، چشم اندزاي است که سازمان و محيط آن به کارکنان سازمان ارائه ميدهد (اشرفي و آذرمند، ١٣٩٣: ١٢٠)، امروزه ، به منظور تحقق موثر هدف ها و پيشبرد و بهبود عملکردهاي سازماني، جريان سازماندهي و طراحي ساختار سازماني، دستخوش تغيير شده است و يکي از شيوه هاي جديدي که در سازماندهي کار رايج شده است ، طرح ماتريس ١ نام دارد (علاقه بند، ١٣٩١: ١١٢)، مديريت نيز در سازمان هاي ماتريسي از سوي بسياري از کارشناسان به عنوان بهترين شيوه مديريت توسعه محصولات و خدمات رساني هاي جديد مورد حمايت قرار گرفته است ( ١٩٨٧,Gobeli&Larson ١)، از اين جهت موفقيت در سازمان هاي ماتريسي زماني اتفاق مي افتد که تمرکز بر ساخت سازمان جديد باشد تا سادگي بکارگيري ساختار جديد.