چکیده:
جهان اجتماعی عرصۀ گفتمانهای متعددی است که در تثبیت فضای گفتمانی خود، با یکدیگر رقابت میکنند. کفایت تجربی گفتمان به توانایی در الگوسازی از نهادهای اساسی جامعه از جمله خانواده مربوط میشود. پس از انقلاب اسلامی، گفتمانهای متخاصم برای مقابله با جریان گفتمانی این انقلاب تلاش کردهاند. این مقاله، پس از جستوجوی اسناد و اخبار معتبر دربارۀ زنان و خانواده در میان شبکههای اجتماعی و پایگاههای خبری بینالمللی و داخلی (62 سند بین سالهای 2012 تا 2015)، الگوی خانواده از منظر گفتمان داعش را، بر اساس بینش نظری و روشی تحلیل گفتمان انتقادی و تحلیل گفتمان لاکانی، در سه سطح تحلیل توصیفی، تفسیری و تبیینی بازنمایی و تحلیل کرده است. بخشی از قدرت گفتمانی آن الگو متأثر از عرصۀ ارتباطی و فضای مجازی است. در مجموع، چنین به نظر میرسد که الگوی خانوادۀ داعشی حول مفاهیم مردمحوری، غلبۀ اصالت جمع و توجه به آموزههای سلفیگرایی و ظاهرگرایی مفصلبندی میشود.
خلاصه ماشینی:
"مؤلفه های الگوی خانوادة اسلامی ایرانی ابعاد دیدگاه های اساسی و کلیدی الگو نگرش به مردان ضرورت خدمت به خانواده و تأمین نیازهای مادی و غیر مادی - تصدی امور خارج از خانه و مشارکت در امور داخلی - اهمیت ابراز عاطفه و علاقه به همسر - قوام بخش خانواده و نه برتری مرد - افرادی عقلانی- عاطفی - عدم ترجیح جنسی پسر نگرش به زنان افرادی عاطفی-عقلانی - ضرورت پوشیدگی و رعایت عفاف - امکان استقلال مالی و فکری از شوهر - امکان حضور در عرصه های مختلف علمی، ورزشی یا سیاسی - دارای نقش مهم در تربیت فرزندان نگرش به فرزندان مسئولیت پذیری دربارة امور جمعی خانوادگی - اهمیت تهذیب ، تحصیل و ورزش - امکان سرمایه گذاری و پیگیری علائق شخصی در عرصه های تحصیلی، هنری، اقتصادی یا ورزشی توسط دختر و پسر - امکان استقلال فکری در چارچوب موازین دینی و فرهنگی - حمایت عادلانۀ والدین از فرزند پسر و دختر - ضرورت منع تنبیه بدنی از سوی والدین - ضرورت توجه مداوم به مصالح خانواده و حمایت از والدین قواعد همسرگزینی، ازدواج و طلاق تقدس ازدواج - یکی از مهم ترین بنیان های زندگی اجتماعی: نقش ازدواج در افزایش انسجام و همبستگی اجتماعی - توصیه به ازدواج در اوایل سنین جوانی - تأکید بر ازدواج آسان : پرهیز از مهریه های بالا - امکان ازدواج موقت و تعدد زوجات مرد(مشروط به برخی ضوابط و اقتضائات ) - مشورت و تصمیم به صورت جمعی بین فرزند و والدین در دو فرایند همسریابی و همسرگزینی - اهمیت آزادی انتخاب جوانان بدون هرگونه اجبار - ضرورت رعایت همسان همسری به ویژه به لحاظ دینی و اخلاقی - پرهیز از ازدواج با خویشاوندان خیلی نزدیک -امکان درون همسری یا برون همسری - طلاق به منزلۀ ناپسندترین حلال : بالا بودن تبعات و هزینه های روانی و اجتماعی - سخت گیری در طلاق ، بر خلاف ازدواج (از جمله وجود دو شاهد) - تأکید بر تفاهم و بازنگری در روابط پیش از طلاق - حق طلاق مردانه و در برخی موارد زنانه - امکان سامان دادن به ازدواج دیگر پس از طلاق (بدون قبح اجتماعی) رویکرد نظری و تحلیلی در این مقاله از دیدگاه های صاحب نظران تحلیل گفتمان استفاده شده است ."