چکیده:
از آنجا كه تغييرات محيطي بر بسياري از وجوه سازمان اثر گذاشته است، سازمان ها بايد با استفاده از راهكارهاي مناسب خود را به صورت پويا با تغييرات محيطي وفق دهند تا قادر به بقاي خود شوند. سازماني كه به شكل چابك طراحي شده باشد، ساختار سازماني منحصر به فردي دارد كه سبب مي شود سازمان در انجام فرآيندهاي خود با اثر بخشي بيشتري عمل كند. هدف اصلي اين پژوهش بررسي تاثير ساختار سازماني بر چابكي سازمان است. جامعهي آماري اين تحقيق را اساتيد دانشگاه هاي آزاد اسلامي منطقهي 6 خوزستان تشكيل مي دهد. روش پژوهش حاضر بر اساس هدف، كاربردي و بر حسب نحوهي گردآوري داده ها از نوع تحقيقات توصيفي به شمار مي آيد؛ و از حيث ارتباط بين متغيرهاي تحقيق از نوع علي و بهطور مشخص مبتني بر مدل يابي معادلات ساختاري است. به منظور سنجش متغيرهاي تحقيق نيز از پرسشنامه و روش هاي تجزيه و تحليل آماري با استفاده از نرم افزار SPSS.18 و LISREL.8.5 بهره گرفته شده است. نتايج تجزيه و تحليل پرسشنامه نشان داد كه ساختار سازماني (و ابعاد آن) تاثير منفي و معناداري بر چابكي سازماني دارند.
خلاصه ماشینی:
"به این صورت که شکلدهی یک ساختار مناسب میتواند منجر به کسب مزایای ناشی از چابکی از راه تمرکز بر کارکنان و نوآوری و خلاقیت حاصل از همکاری مؤثر آنها با یکدیگر شده و در نتیجه سازمان را قادر سازد تا ویژگیهایی از قبیل انعطاف، سرعت بالا در مواجهه با تغییرات محیط و پاسخگویی و واکنش مناسب نسبت به تغییرات قابل پیشبینی و غیر قابل Taylor Hammer Champy پیشبینی داشته باشد.
در این پژوهش برای بررسی ساختار سازمانی از مدل رابینز (1987)، با سه بعد پیچیدگی، رسمیت و تمرکز استفاده شده است، وجود تفاوت در انواع ساختارهای سازمانی ناشی از تفاوت در ابعاد و مؤلفههای آن است.
بر این اساس پژوهش رابینز در خصوص ابعاد ساختار (با سه مؤلفهی پیچیدگی، رسمیت و تمرکز) به واسطهی قدمت و پشتوانهی علمی بالا ملاک مطالعهی ساختار سازمانی در این تحقیق میباشد؛ همچنین از چابکی سازمانی باردواج و سمبامورتی (2005)، با دو مؤلفهی چابکی کارآفرینی و چابکی تطبیقی برای بررسی چابکی سازمانی در دانشگاههای آزاد اسلامی خوزستان بهره گرفته شده است.
کردنائیج و همکاران (1388)، در تحقیق کاربردی خود به این نتیجه رسید که پیچیدگی، پدیدهی تصادفی نیست، و در واقع بازتابی از نگرش و یا سبکهایی است که در زمانی خاص مورد نظر سازمان بوده است، بنابراین یک ساختار منعطف و ارگانیک را برای کاهش پیچیدگی در سازمان، معرفی میکند.
جعفرنژاد و زارعی (1384)، در تحقیق خود ویژگیهای ساختاری یک سازمان چابک را: پیچیدگی کم، رسمیت کم، مدیریت غیر متمرکز و حداقل سلسله مراتب میدانند؛ همچنین بیان میکنند سازمانها برای افزایش چابکی باید ساختار سازمانی خود را اصلاح کنند."