چکیده:
در تمدنهای ابتدایی که جوامع بشری بصورت قبیله ای بود، مردان روحانی قبیله با احاطه بر شناخت گیاهان دارویی، طبابت نیز می کردند؛ یعنی علاوه بر منصب قضاوت ، به امور پزشکی نیز می پرداختند. کلمه طبیب که معنای آن جادوگر یا افسونگر است ، از زمانهای قدیم مصطلح شده و به اینگونه روحانیون پزشک اطلاق می شد. مسوولیت پزشکی، پاسخگو بـودن پزشـک در قبـال خساراتی است که به بیمار وارد می آورد و این خسارات ، ناشی از انجام وظایف پزشکی است . اگر مسوولیت پزشـکی مبتنـی بـر «نظریه قهری» باشد؛ اثبات تقصیر برعهده بیمار یا مدّعی خسارت است و در صورتی که مبتنی بـر «نظریـه قـراردادی» باشـد، بسته به اینکه تعهد پزشک ، تعهد به «نتیجه » یا به «وسیله » باشد، موضوع متفاوت خواهد بود. نتایج تحقیق حاکی از آن اسـت که حقوقدانان میان خطای شغلی و خطای عادی تفکیک قائل می شوند. خطای حرفه ای تخلف از موازین و الزاماتی اسـت کـه در یک حرفه ، صاحب فن باید آن را انجام دهد ولی خطای عادی، تخلف از اصول و قواعد عمومی است ، بـدون اینکـه ربطـی بـه حرفه خطاکار داشته باشد. ثمره تفکیک خطای شغلی از خطای معمولی این است که برای تشخیص خطای شغلی باید به عـرف صاحبان حرفه رجوع کرد ولی خطای عادی را باید با عرف عام سنجید. معیار عمومی برای سنجش خطـا (خـواه خطـا ناشـی از عقد باشد یا ناشی از تقصیر) یک شخص متعارف از عموم مردم می باشد و خروج از رفتار متعارف خطا محسـوب مـی شـود. در مورد خطای پزشک ، عمل او با رفتار یک پزشک متعارف سنجیده می شود.
خلاصه ماشینی:
13 مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه دوره ٢، شماره ٣، پاییز ١٣٩٥، صفحات ١٢- ٢١ مسؤولیت پزشکی هر چند از موضات قدیمی مطرح شده در حقوق اسلام است اما امروزه بابی جدید در این رابطه گشوده شـده است به این معنی که دولت با وضع قواعد و مقرراتی، از جمله اجرای طرح پزشک خانواده ، رابطه بین پزشک و بیمار را از یـک رابطه قدیمی ، شناخته شده در فقه خارج ساخته است و به یک رابطه ی حرفه ای و گروهی متمایل گردانیده به این صورت که با اجرایی شده طرح پزشک خانواده ، تیم سلامت که متشکل از پرستار ، ماما و بهورز می باشد تحت نظـارت و هـدایت پزشـک خانواده اقدامات درمانی را جهت معالجه بیماران انجام می دهد .
سوالات تحقیق ١-آیا پزشک در قبال کار خود دارای مسئولیت است ؟ ٢-آیا در فقه ، قانون مجازات و کامن لا برای پزشک مسئولیت قائل شده اند؟ 14 مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه دوره ٢، شماره ٣، پاییز ١٣٩٥، صفحات ١٢- ٢١ روش تحقیق روش به کار گرفته شده در این پایان نامه استفاده از منابع موجود در کتابخانه ها و بانک های اطلاعاتی ، سـپس از جمـع آوری منابع و فیش برداری از آن ها ، تشریح و تحلیل مطالب ، شناسایی معضلات مربوطه و راه های احتمالی پاسـخگویی بـه آن هـا خواهد بود .
بـه 18 مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه دوره ٢، شماره ٣، پاییز ١٣٩٥، صفحات ١٢- ٢١ موجب فرضیه اضطرار، پزشک در صورت اقتضای ضرورت قطعی ، مسئول عواقب اقدامات خود نیست مگر این که مرتکب یکـی از خطاهای شغلی خویش شده باشد.