چکیده:
حديث اصحابي كالنجوم بيانگر تشبيه صحابه پيامبر به ستارگان، و متضمن هدايت يافتن مسلمانان در صورت اقتدا و پيروي از آنان است. در برخي از منابع اهل سنت از اين حديث براي موضوعاتي همانند: اثبات مرجعيت صحابه، تزكيه و پاك انگاشتن همه صحابه، الگو بودن همه صحابه، عدالت همه آنان، جواز تقليد از صحابه و ... استفاده شده است. با بررسي اسناد اين حديث روشن مي شود كه نه تنها صدور آن مورد اطمينان نمي باشد بلكه بسياري از علما و رجاليون اهل سنت آن را روايتي جعلي و بي ارزش مي دانند، علاوه بر اين مدلول آن نيز غير قابل پذيرش بوده و با آيات قرآن و ديگر روايات وارده از رسول الله درباره برخي از صحابه تعارض دارد. البته روايات ديگري شبيه به اين روايت وجود دارد كه پيامبر اكرم اهل بيت خود را به ستارگان تشبيه كرده و آنان را عامل هدايت امت معرفي كردهاند، كه به نظر مي رسد حديث اصحابي كالنجوم براي تقابل با اين روايات جعل شده است.
خلاصه ماشینی:
"طرق نقل حدیث از صحابه مزبور بدین شرح است: طریق عبد الله بن عمر: عبدالحمید بن حمید )م 249 ق( مینویسد: احمد بن یونس، از ابو شهاب، از حمزه جزری، از نافع، از ابن عمر نقل میکند که پیامبر( فرمود: «مثل أصحابی مثل النجوم یهتدی به فأیهم أخذتم بقوله اهتدیتم» مثل اصحاب من مثل ستارگان است، به سخن هر یک از آنها عمل کنید هدایت یافته اید.
طریق جابر: زیلعی از دارقطنی نقل میکند که او در کتاب غرائب مالک مینویسد: اسماعیل بن یحیی عیسی، از حسن بن مهدی بن عبده مروزی، از ابوالحسن محمد بن احمد سکری، از ابویحیی بکر بن عیسی مروزی، از جمیل بن یزید، از مالک بن انس، از جعفر بن محمد، از پدرش، از جابر نقل میکند که پیامبر( فرمود: «إنما مثل أصحابی مثل النجوم من أخذ بنجم منها اهتدی» مثل اصحاب من مثل ستارگان است، هر کس به ستاره ای از آنها اقتدا کند هدایت یافته است (زیلعی: 1414، 2: 230)."