چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش شناختی ارتقای امید بر میزان قربانیشدن عاطفی دانشآموزان دختر قربانی قلدری مدارس دوره دوم متوسطه شهر بوکان در سال تحصیلی 93-92 بود. ارتقای امید در نظریه اسنایدر، فرایندی انگیزشی - شناختی است که به افراد در معرض رویدادهای ناسازگار زندگی، توانایی طراحی، اجرا و پیگیری اهداف را میبخشد. روش تحقیق در این مطالعه از نوع نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون - پسآزمون با گروه گواه بود و از مقیاس ایرانی قربانی قلدری بهعنوان ابزار پژوهش استفاده شد. بدین منظور، 30 نفر برای نمونه انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه 15 نفری (یک گروه آزمایشی و یک گروه گواه) گمارده شدند. برنامه شناختی ارتقای امید طی 8 جلسه 90 دقیقهای و در مدت 8 هفته متوالی به دانشآموزان گروه آزمایشی ارائه شد؛ درحالیکه گروه گواه در معرض هیچ مداخلهای قرار نگرفتند. دادههای بهدست آمده با استفاده از آمار توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل کوواریانس) تجزیه و تحلیل شد. یافتهها نشان داد که این کاربندی توانسته است بهعنوان مداخلهای موثر موجب کاهش قربانیشدن عاطفی دانشآموزان گروه آزمایش شود (05/0>p). باتوجه به یافته حاضر، پیشنهاد میشود برنامه آموزش شناختی ارتقای امید بهعنوان بخشی از برنامههای آموزش ضمن خدمت مدارس قرار گیرد
The purpose of this study was to determine the effect of cognitive hope enhancing training on the Emotional victimization of female bullying victims in Secondary highschool students city of Bukan (Academic Year 92-93). promote hope in the Snyder theory is cognitive âmotivation process that helps Who are at risk of adverse events of life the ability to design, implement and follow up the goals. This has been a half-experimental research with a pre-test, post-test plan and a control group. For this 30 pupils were randomly selected as the sample group and then randomly divided into two 15-person groups, (an experimental group and a control group). The experimental group was taken under cognitive hope enhancing training during 8 sessions (each 90 min) and 1 session per week, while the control group was not. Data was analyzed with descriptive statistics and inferential statistics (Covariance Test) using SPSS software. The results showed that applying this program as an effective intervention reduced their Emotional victimization (p
خلاصه ماشینی:
بعلاوه، چون قربانیشدن عاطفی سبب تحقیرشدن نظامدار Modecki etal Orpinas & Horne Olweus Kowalski & Limber Ruggieri etal Rothon etal Physical victimization Verbal victimization Wang etal Emotional victimization Korvo & Delara احساس فرد میشود، بیشترین آسیب را برای فرد قربانی نسبت به دیگر انواع قلدری درپی دارد.
Pathways Agency Feldman, & Kubota Werner Alarcon et al Houghton Schrank et al بنابراین، بهنظر میرسد که در افراد قربانی قلدری هم اگر اعتماد بهنفس و احساس خودارزشی بالا رود و یاد بگیرند که برای موقعیتهای تنشزای زندگی خود؛ از قبیل قلدری، با تعریف اهداف و گذرگاههای متنوع رفتارهای انطباقی از خود نشان دهند، توان مقابله با رفتارهای قلدرانه را پیدا میکنند.
در پژوهشی دیگر، مقتدایی و همکاران (1390) نشان دادند که برنامه آموزشی مبتنی بر مهارتهای اجتماعی، بر بهبود رفتارهای دانشآموزان قربانی قلدری مؤثر است؛ اما تاکنون هیچ پژوهشی در داخل و خارج کشور به بررسی اثربخشی آموزش شناختی ارتقای امید در کاهش میزان قربانیشدن دانشآموزان نپرداخته و پژوهش حاضر از این نظر کاملا جدید است.
این پژوهش در نوع خود نخستین تحقیق انجام شده در این حوزه است و هیچ پژوهش داخلی یا خارجی مشابهی برای مقایسه نتایج آن یافت نشد؛ اما یافتههای آن با نتایج پژوهشهای مک فارن (1986؛ به نقل از مقتدایی و همکاران، 1390)، ونگ (2004)، مرادی و همکاران (1389) و مقتدایی و همکاران (1390) که نشان دادند اجرای مداخلههای مناسب بر روی دانشآموزان قربانی قلدری بر افزایش توان مقابله با رفتارهای قلدرانه در آنها و کاهش میزان قربانیشدن این دانشآموزان مؤثر است، همخوانی دارد.