چکیده:
در این پژوهش آرایش واژگان در چهار گویش فارسی خوزستان، یعنی بهبهانی، دزفولی، شوشتری و هندیجانی از نظر ردهشناختی بررسی شده است. چارچوب نظری اصلی این پژوهش ردهشناسی آرایش واژگان درایر است. دبیرمقدم در پژوهش خود 24 مؤلفه را در نظر گرفته است که 19 مورد آنها برگرفته از مقالۀ درایر و بقیه مؤلفهها برگرفته از پایگاه دادههای وی هستند که آمار مربوط به آن در اختیارش قرار گرفته است. در پژوهش حاضر نیز همین 24 مؤلفه دربارۀ گویشهای خوزستان بررسی و نتایج حاصل با منطقۀ اروپا ـ آسیا و همچنین جهان مقایسه شدهاند. ابزار و روش جمعآوری دادهها در این پژوهش پرسشنامه و گفتوگو و مصاحبۀ حضوری با گویشوران است. با تعداد 30 گویشور بومی این گویشها مصاحبه شده و بعد از ثبت و ضبط مصاحبهها و گفتوگوها، مطالب به دقت آوانویسی و سپس براساس مؤلفههای مورد نظر تحلیل شدند. در بررسی دادهها، رفتار ردهشناختی هر کدام از این گویشها در مقایسه با زبانهای اروپا ـ آسیا و همچنین زبانهای دنیا ازجهت دارابودن مؤلفههای فعلپایانی و یا فعلمیانی بررسی و تحلیل شد. به طور کلی این چهار گویش هم در مقایسه با زبانهای اروپا ـ آسیا و هم در مقایسه با زبانهای دنیا، به ردۀ فعلمیانی قوی گرایش دارند ؛ البته باید گفت که براساس آمار جدولها رفتار ردهشناختی این گویشها با ردۀ بینابین (آمیخته)- که دبیرمقدم (1392) برای زبانهای ایرانی پیشنهاد کرده است- هماهنگ است. دربارۀ مؤلفههای ردهشناختی مشترک و غیرمشترک باید گفت که در این چهار گویش فقط مؤلفۀ1، 9 و 11 غیرمشترک هستند و این گویشها در 21 مؤلفۀ دیگر رفتار مشترک دارند.
In this paper we analyze word Order in four Persian Dialects of Khuzestan، namely Behbahani، Dezfuli، Shushtari and Hendijani، from the typological perspective. The main theoretical framework in this research is Dryer’s word order research (1992). Dabir Moghaddam (1392) has studied 24 features in his research about Iranian languages، which 19 of them are selected from Dryer (1992) and others from Dryer’s Database. In the present research، we also consider the same 24 features. The founded results are compared with the world languages and those of Europe and Asia. The data collection tool and method is a questionnaire based on the features and interviewing the native speakers of these dialects، which were Totally 30. Then، these recordings were transcribed and analyzed on the basis of the mentioned features. The typological behavior of these dialects both in comparison with the world languages and languages of Europe and Asia were studied. Broadly speaking، it was observed that these four dialects have a tendency toward VO languages and in this respect are different from the intermediate type suggested by Dabir Moghaddam (1392) in the case of Persian. It should be noted that these dialects only in 9th and 11th features behave differently and in all other features they share common behavior.
خلاصه ماشینی:
""/> زهرا حامدی شیروان ١ شهلا شریفی * ٢ محمود الیاسی ٣ (تاریخ دریافت : ٩٤/٧/١٨، تاریخ پذیرش : ٩٤/٩/٢٠) چکیده در این پژوهش آرایش واژگان در چهار گویش فارسی خوزستان ، یعنی بهبهانی، دزفولی، شوشتری و هندیجانی از نظر رده شناختی بررسی شده است .
توالی مضاف و مضاف الیه در چهار گویش مورد بحث همانند فارسی معیار، مضاف قبل از مضاف الیه قرار میگیرد: پسر محمد (بهبهانی ) pɔs=e mæmmæd son=EZ Mohammad برادر رضا (دزفولی) berær=e ræzɒ brother=EZ Reza پسرخواهر علی (شوشتری) kuʔæk=e xɒr=e ʔælɪ son=EZ sister=EZ Ali کتاب آن ها (هندیجانی) ketɒb=e ʔuʃun book=EZ they.
کتاب ketɒb-æku book- DEF مرد mærd-æku Man- DEF کتابی jæ ketɒb-ɪ A book-INDF خانه ای(دزفولی) həuʃ=ɪ Hhouse=INDF در گویش شوشتری نیز حرف تعریف معرفه /kæ/ نیز بعد از اسم میآید که این مورد در فارسی معیار وجود ندارد.
تفاوت ظریف دیگر در نظام تصریفی فعل ها این است که وند نشانۀ ماضی نقلی /æ/ در دزفولی و شوشتری و/e/ در هندیجانی برای همۀ اشخاص بعد از ستاک فعل و بعد از شناسه قرار میگیرد؛ در حالی که در فارسی قبل از شناسه فعلی میآید.
همچنین دربارة توالی فعل کمکی نمود/ زمان و فعل اصلی مشاهده شد که در دو گویش بهبهانی و هندیجانی خلاف گویش دزفولی و شوشتری و همچنین زبان فارسی، از فعل کمکی برای بیان زمان های ماضی و مضارع مستمر استفاده نمیشود.
"Word Order in Papua New Guinea Australian languages".
"Word Order in Sino-Tibetan languages from a Typological and Geographical Perspective"."