چکیده:
رشد روز افزون جمعيت و افزايش شهر نشيني موجب گسترش سكونتگاه هاي غيررسمي شده است. سكونتگاه هاي غيررسمي در كشورهاي در حال توسعه بيشتر از ساير بافت هاي شهري در معرض انواع خطر و سوانح طبيعي هستند. معمولا اين نوع از سكونتگاه ها با توجه به نبود برنامه مشخص و عدم اعتناء بر ضوابط و مقررات و بدون توجه به مخاطرات طبيعي بسط و گسترش مي يابند. گسترش سكونتگاه هاي غير رسمي در شهر بندرعباس باعث به وجود آمدن مشكلاتي براي شهر و مديريت شهري شده است. يكي از مهمترين محلات غيررسمي در اين شهر، محله چاهستانيهاست. در اين مطالعه براي تشخيص پهنه هاي نيازمند جابجايي از منظر عوامل تاثير گذار طبيعي، از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) استفاده شده است. ابتدا به بررسي عوامل طبيعي تاثيرگذار پرداخته شد، سپس با توجه به مقادير كمي وزن هر يك از عوامل، نقشه وزني هر عامل تهيه و در نهايت اقدام به تهيه نقشه آسيب پذيري با استفاده از لايه هاي وزني و ضريب وزني مربوط به هر يك از عوامل شده است؛ سپس براي تدقيق پهنه هاي نيازمند جابجايي، از محيط Arc Scene نرم افزار Arc Gis استفاده شد، سرانجام با استفاده از توپوگرافي سه بعدي محله و پس از بازديدهاي ميداني و تدقيق نتايج، پهنه هاي نيازمند جابجايي مشخص گرديده اند. نتايج به دست آمده از اين تحقيق نشان مي-دهد كه بخش هاي شمالي و شمال شرقي محله از نظر محيطي در محدوده خطر بالايي قرار دارند و در صورت بروز خطر، آسيب هاي جبران ناپذيري را بر جاي مي گذارد. عواملي از قبيل نامناسب بودن ساخت و سازها، مقاومت كم مصالح بكار رفته در ساختمان ها و عمر زياد آنها، وجود معابر تنگ و باريك، استقرار بر روي عناصر منفصل و نامقاوم، شيب زياد و بالاخره ناپايداري دامنه هاي مشرف به محله در بخش هاي شرقي و خطر حركات توده اي، آسيب پذيري اين محله را تشديد مي كند. بر اين اساس، توجه به عوامل محيطي و تاثير پديده هاي مرفوژنيك در تصميم گيري هايي كه منجر به تهيه طرح هاي ساماندهي اين نوع از سكونتگاه ها مي شود، ضرورت دارد.