چکیده:
افزایش جمعیت شهری و سازمان های دخیل در مدیریت شهری و زیرساخت های شهری در سال های اخیر مشکلاتی را در پی داشته است . یکی از این مشکلات وجود منطقه بندیهای مختلف بر مبنای نیازهای مختلف سازمان های شهری است . این سازمان ها جهت سهولت در مدیریت و بر مبنای نیازهای خود، شهرها را به چند منطقه تقسیم کرده اند و تشکیلات خود را بر مبنای آن نواحی سازمان داده است و منطقه های هر یک با دیگری متفاوت است که بعضی مشکلات شهری از همین تقسیم بندیهای متفاوت شهری به وجود آمده است . لذا تمامی سازمان ها و نهادهایی که در مدیریت شهری دخالت دارند میبایست در پهنه هایی با مرزهای یکسان قرار گیرند. در راستای عملی شدن چنین ایده ای، پژوهش حاضر در تلاش است تا منطقه بندی اداری نوینی بر مبنای استفاده از الگوریتم های منطقه بندی REDCAP را ارائه دهد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و داده های آن از سازمان های مختلف جمع آوریشده است . در این پژوهش از ٢٢ شاخص استفاده شد و داده های اولیه جهت شاخص سازی در قالب واحد فضایی پایه اولیه تجمیع شدند. واحدهای فضایی اولیه با تبدیل لایه خطی شبکه معابر به لایه پلیگونی تشکیل شد. در مرحله اجرای الگوریتم منطقه بندی، پس از تعیین سه پارامتر تعداد مناطق ، اندازه جمعیت اولیه و الگوریتم منطقه بندی، منطقه بندی جدید شکل ایجاد شد. برای ارزیابی خروجی الگوریتم ، منطقه بندی جدید با منطقه بندی موجود شهر تهران با استفاده از آماره موران (که سنجه ای برای همگونی مناطق است ) بر مبنای شاخص های منتخب مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج نشان دهنده این است که منطقه بندی جدید بسیار همگون تر و نظام مندتر از ناحیه بندی موجود شهر است .
خلاصه ماشینی:
"واژگان کلیدی: منطقه بندی شهری، الگوریتم های خوشه بندی مکانی، نظام تقسیمات فضایی شهر، پهنه بندی اداری شهر مقدمه گسترش شتابان شهرنشینی طی ٥٠ سال اخیر در کشور که از انگاره های رایج توسعه در جهان ناشی شده ، شیوه سکونت و شکل گیری سکونتگاه ها را دگرگون ساخته است .
در این پژوهش به سبب کارایی بیشتر منطقه بندی حاصله ازلحاظ مدیریت شهری، از شبکه معابر شهری جهت ساخت واحدهای پایه فضایی استفاده شده است (شکل ٢).
REDCAP جدیدترین الگوریتم منطقه بندی است که از روش های خوشه بندی SLK( single-linkage)، (ALK)average-linkage ،ACK( )complete-linkage و Ward برای ساخت درخت متصل مکانی و سپس تقسیم بندی درخت جهت بهینه سازی تابع هدف استفاده میکند (گوو٢٠٠٨،٢٠٠٩،١).
/ شکل ٥- فرایند منطقه بندی در REDCAP منبع :(گوو،٢٠١١) روش اجرای منطقه بندی برای انجام منطقه بندی پس از تکمیل فرایند شاخص سازی و ترکیب شاخص ها در قالب واحد پایه مبتنی بر شبکه معابر، میبایستی سه فاکتور مهم را درروند اجرای الگوریتم مدنظر داشت : تعیین اندازه جمعیت اولیه مناطق : در این راستا متوسط جمعیت مناطق شهری تهران (٣٥٠٠٠ نفر) مدنظر قرار گرفت ."