چکیده:
قانون مجازات اسلامی 1392 برخلاف قانون مجازات اسلامی 1370 که اصولاً جرائم ناقص را بدون مجازات اعلام کرده بود از رویکرد قبلی عدول نموده و به موجب نظر برخی حقوقدانان شروع به جرم، جرم محال و جرم عقیم-که از مصادیق جرم ناقص محسوب می شوند- را در اکثر جرائم قابل مجازات دانسته است. دلیل عدم جرمانگاری جرم ناقص در قانون مجازات اسلامی 1370 به دلیل تبعیت از فقهایی بوده که عقیده بر عدم حرمت مقدمه حرام و همچنین عدم حرمت تجری داشته اند در حالی که قانون مجازات اسلامی 1392 با تبعیت از فقهایی که عقیده بر حرمت مقدمه حرام و حرمت تجری دارند جرم ناقص را به رسمیت شناخته است و شروع به بسیاری از جرائم، جرم محال و به موجب برخی نظرات، جرم عقیم را قابل مجازات اعلام کرده است ولی واقعیت این است که قانونگذار با تبعیت از معیارهایی منطقی می تواند هر رفتاری را جرمانگاری کند هر چند اقدامات مزبور دارای حرمت شرعی نباشند و جرم ناقص نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد.
خلاصه ماشینی:
دلیل عدم جرم انگاری جرم ناقص در قانون مجازات اسـلامی ١٣٧٠ بـه دلیـل تبعیت از فقهایی بوده که عقیده بر عدم حرمت مقدمه حرام و همچنین عدم حرمت تجـری داشـته اند در حالی که قانون مجازات اسلامی ١٣٩٢ با تبعیت از فقهایی که عقیده بر حرمت مقدمه حـرام و حرمت تجری دارند جرم ناقص را به رسمیت شناخته است و شروع بـه بسـیاری از جـرائم ، جـرم محال و به موجب برخی نظرات ، جرم عقیم را قابل مجازات اعلام کرده است ولی واقعیت این اسـت که قانونگذار با تبعیت از معیارهایی منطقی می تواند هر رفتاری را جرم انگاری کند هر چند اقدامات مزبور دارای حرمت شرعی نباشند و جرم ناقص نیز از این قاعده مستثنی نمیباشد.
چنانچه از این جهـت به موضوع نگریسته شود، شروع به جرم در زمره جرائم دسته دوم قرار می گیرد که علی رغم اینکـه از حرمت شرعی برخوردار نیست ولی به دلیل اینکه در تعارض با نظم و امنیت اجتماعی قرار دارد و جلوگیری از آن لازم و ضروری است ، حکومت اسلامی آن را ممنوع و قابل تعزیر اعلام کـرده اسـت (قیاسی، ١٣٩١: ١٤٤) زیرا اعمالی که مرتکب انجام داده به وضوح حالت خطرنـاک او را نشـان مـی دهد و به مصلحت نیست که از مجازات چنین شخصی که با سوء نیت مقداری از عمـل مجرمانـه را مرتکب شده ، فقط به این دلیل که نتوانسته مسیر مجرمانه را تا انتها طی کند چشم پوشی نمود.