چکیده:
سرمایة اجتماعی روستاییان از عوامل مهم در توسعه و رفاه اجتماعی روستایی، ارتقای بهرهوری عوامل تولید و در نتیجه اصلاح الگوی تولید و مصرف در جامعة روستایی است. هدف تحقیق کیفی حاضر که با بهرهگیری از روش نظریة بنیانی انجام گرفته است، ارزیابی سرمایة اجتماعی دهستان آبباریک از توابع شهرستان سنقر و کلیائی بود. جامعة مورد مطالعه 20 نفر از ساکنان دهستان آبباریک بودند که به روش نمونهگیری گلوله برفی انتخاب شدند. در این مطالعه با توجه به مسئلة تحقیق، دادهها با ابزارهای مصاحبة عمیق و مشاهدة مستقیم جمعآوری، و در قالب سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شد. یافتههای تحقیق نشان داد احساس اعتماد و امنیت، ظرفیت پذیرش تفاوتها، مشارکت اجتماعی، عملگرایی اجتماعی، همکاری، ارزش زندگی، مشارکت مدنی، هنجارپذیری، پیوندهای کاری و حمایت اجتماعی، بهعنوان عناصر سرمایة اجتماعی در وضعیتهای متفاوتی قرار دارند.
خلاصه ماشینی:
یافتـه هـای تحقیـق نشـان داد احسـاس اعتمـاد و امنیت ، ظرفیت پذیرش تفاوت ها، مشارکت اجتمـاعی، عملگرایـی اجتمـاعی، همکـاری، ارزش زنـدگی، مشـارکت مـدنی، هنجارپـذیری، پیوندهای کاری و حمایت اجتماعی، به عنوان عناصر سرمایۀ اجتماعی در وضعیت های متفاوتی قرار دارند.
توسعۀ همه جانبۀ روستایی میتواند در قالب سنجش محیطی، انسانی و سیاست هـای دولـت ، بررسی شود و از آنجا که تأکید بسیار ایـن الگـو از توسـعۀ روسـتایی بـر مشـارکت روسـتاییان و اعتمادسازی آن ها استوار است ، مـیتـوان در شـکل گیـری توسـعۀ همـه جانبـۀ روسـتایی در کنـار قابلیت های محیطی بر سنجش نیروی انسانی تأکید کرد و در این راستا تنگناهای توسعۀ همه جانبـۀ روستایی را در ابعاد بیان شده ، به ویژه «سنجش میزان سـرمایۀ اجتمـاعی» شناسـایی کـرد (میـری و همکاران ، ١٣٨٩، ص ٣٣).
یکی از چالش های امروز توسعۀ روستایی، بیتوجهی به سرمایۀ اجتمـاعی روسـتاییانی است که به صورت هزاران خرده فرهنگ در پهنۀ جغرافیایی کشور ایران گسترده شده انـد، و شـناخت این سرمایه قطعا روند برنامه ریزی برای توسعۀ روستایی را برای متخصصان مربوطه تسهیل میکند و مشارکت روستاییان را در اجرای بهتر برنامـه بـه همـراه دارد (سـلمانی و همکـاران ، ١٣٨٧، ص ٢٠).
مفهوم سرمایۀ اجتماعی را به معنایی کـه امـروزه بـه کـار گرفتـه مـیشـود، نخستین بار هنیفن در سال ١٩٢٠ به کار گرفـت ، امـا مفهـوم سـرمایۀ اجتمـاعی تنهـا در دهـۀ١٩٨٠ به شدت مورد توجه قرار گرفت و توانست با گسترش نظری و تجربی، جایگاه تعریـف شـده ای در میان نظریه های جامعه شناسی به خود اختصاص دهد.