چکیده:
عایشه عبدالرحمن، معروف به بنت الشاطی، از اندیشمندان جهان عرب و قرآن پژوهان معاصر است که آرای قرآن شناختی او در چند دهه اخیر همواره مورد توجه دانشمندان و محققان در حوزه قرآن شناسی بوده است. مطابق آنچه خود او گفته، در روش تفسیر از مکتب ادبی، که استادش امین خولی آن را ترویج می کرد، تأثیرپذیر بوده است. بنابراین می توان گفت که تفسیر بیانی، که یکی از مهمترین آثار اوست، حاصل باروری اندیشه او با آموزههای امین خولی است. مهمترین مبانی و اصول قرآن شناختی بنت الشاطی در این تفسیر عبارتند از: 1. وحدت موضوعی سوره های دفعی النزول و هر یک از واحدهای نزول در دیگر سورهها؛ 2. عدم وجود ترادف در قرآن؛ 3. عدم تحمیل قواعد دستوری بر قرآن؛ 4. تأکید بر روش مراجعه متقابل (داور قرار دادن سیاق آیات در فهم نصوص قرآن). در این مقاله ضمن معرفی عایشه بنت الشاطی و اندیشه های امین خولی در مکتب ادبی تفسیر قرآن، این مبانی چهارگانه، که در روش تفسیری بنت الشاطی نقشی کلیدی دارند مورد بررسی قرار می گیرد. واژههای کلیدی: بنت الشاطی، امین خولی، تفسیر بیانی، اعجاز بیانی، تفسیر ادبی، مکاتب تفسیری، روش های تفسیری .
خلاصه ماشینی:
بنت الشاطی و ساماندهی تفسیر ادبی محمدکاظم شاکر 1 2 نانسی ساکی تاریخ دریافت :٩٠/١٢/٤ تاریخ تصویب :٩١/١١/٨ چکیده عایشه عبدالرحمن ، معروف بـه بنـت الشـاطی ، از اندیشـمندان جهـان عرب و قرآن پژوهـان معاصـر اسـت کـه آرای قـرآن شـناختی او در چند دهه اخیر همواره مـورد توجـه دانشـمندان و محققـان در حـوزه قرآن شناسی بوده است .
در این مقاله ضمن معرفی عایشه بنـت الشـاطی و اندیشـه هـای امـین خولی در مکتـب ادبـی تفسـیر قـرآن، ایـن مبـانی چهارگانـه ، کـه در روش تفسیری بنت الشاطی نقشی کلیدی دارنـد مـورد بررسـی قـرار می گیرد.
(سعفان، ١٩٨٢: ١٠٤-١٠٥؛ کریمی نیـا، (104-103 :1384 بر این اساس است که بنت الشاطی نیز در مقدمه کتاب التفسیر البیانی للقرآن الکـریم بـه آراء و نظریاتی که از خولی دریافت کرده، صراحتا اشاره مـی کنـد و سـعی دارد بـا رعایـت این نظریات و اعمال آنها تفسیری بنویسد.
(بنـت الشـاطی ، ١٩٦٢: ج١، ٣-١٠) به طور کلی تفسیر بنت الشاطی و نیز آثار دیگر او که مـرتبط بـا تفسـیر قـرآن اسـت ، از مقبولیت مناسبی حتی در میان علمای دینی محافظه کار برخـوردار شـده اسـت ، زیـرا وی از پرداختن به نکات حساس اعتقادی اجتناب می کند و بـه ظـاهر کـاری انجـام نمـی دهـد جـز اینکه بار دیگر اعجاز سبکشناختی قرآن را مبنای روشهای پیشرفته زبانشناسی بـه اثبـات رساند.