چکیده:
ياتاقانها از اجزاي یک ماشین هستند، که سایش یکی از مشکلات عمدهی آنها میباشد. آلیاژهای پایه آلومینیومی، امروزه به طور متداول در یاتاقانها کاربرد دارند. از جمله خواص مهم این آلیاژها میتوان به مقاومت به سایش، مقاومت به خوردگی بالا، مقاوم به خستگی، مدول الاستیسیتهی پایین و ظرفیت تحمل بالای بار اشاره کرد. در این پژوهش رفتار تریبولوژی آلیاژهای یاتاقانی Al-Sn-Cu و Al-Sn-Si-Cu تولید شده به روش ریختهگری مورد مطالعه قرار گرفت. برای بررسی رفتار سایشی از دستگاه پین روی دیسک استفاده شد. ضریب اصطکاک و نرخ سایش این آلیاژها در بارهای 10، 20، 30 و 40 نیوتون و سرعتهای 05/0 و 08/0 متر بر ثانیه تحت شرایط روانکار بررسی شدند. برای مطالعه ریزساختار و مسیر سایشی آلیاژها از میکروسکوپهای نوری و الکترونی روبشی و برای تعیین سختی از دستگاه میکروسختی استفاده شد. نتایج نشان داد سختی آلیاژ Al-Sn-Si بالاتر، نرخ سایش آن پایینتر میباشد. در بارهای کم ضریب اصطکاک آلیاژها اختلاف کمی با هم داشته و در بارهای بالاتر آلیاژ Al-Sn-Si-Cuاز ضریب اصطکاک پایینتری برخوردار است و در نتیجه رفتار سایشی بهتری نسبت به آلیاژ Al-Sn-Cuدارد. همچنین بر روی سطح آلیاژ Al-Sn-Cu ریز ترکهای بیشتری مشاهد شد.
خلاصه ماشینی:
ضریب اصطکاک و نرخ سایش این آلیاژها در بارهای ١٠، ٢٠، ٣٠ و ٤٠ نیوتون و سرعت های ٠/٠٥ و ٠/٠٨ متر بر ثانیه تحت شرایط روانکار بررسی شدند.
آبد امان ٢ [١١] ویژگیهای مکانیکی و سایشی آلیاژهای Al-Sn که حاوی مقادیر متفاوتی از قلع بود را مورد مطالعه قرار دادند و مشاهده کردند که با 1 Pathak and Mohan 2Abed 3 Erol Feyzullahog˘lu 4 Energy-dispersive X-ray spectroscopy افزایش مقدار قلع استحکام کشش نهایی و سختی کاهش میابد و هم چنین نرخ سایش در شرایط خشک با افزایش مقدار قلع کاهش میابد.
ارتباط میان نرخ سایش و بار اعمالی تحت شرایط روانکار برای دو آلیاژ در دو سرعت ٠/٠٥ و ٠/٠٨ متر بر ثانیه در شکل های ٦ (a) و (b) نشان داده شده است .
٣. ضریب اصطکاک ارتباط میان ضریب صطکاک و بار اعمالی تحت شرایط روانکار برای دو آلیاژ در دو سرعت ٠/٠٥ و ٠/٠٨ متر بر ثانیه در شکل های ٧ (a) و (b) نشان داده شده است .
هم چنین در تصاویر SEM شکل ٩ که در بار ٢٠ نیوتون نشان داده شده است ، مشاهده میشود که بر روی سطح آلیاژ Al-Sn-Cu شیارهای بیشتری وجود دارد، و این تصاویر نشان دهنده ی سایش بیشتر سطح آلیاژ Al-Sn-Cu نسبت به آلیاژ Al-Sn-Si-Cu میباشد.
Tribological behaviour of conventional Al−Sn and equivalent Al−Pb alloys under lubrication, Bulletin of Materials Science, 26(3), 315−320.
The wear of aluminum-based journal bearing materials under lubrication, Materials & Design, 31(5), 2532-2539.
Adhesive wear behaviour of cast aluminium–silicon alloys: overview, Materials & Design, 31(5), 2517-2531.