چکیده:
امروزه یکی از چالش های پیش روی توسعه پایدار روستایی، کم توجهی به سرمایه اجتماعی است کـه شـناخت آن رونـد برنامه ریزی پایدار مناطق روستایی را برای متخصصان مربوطه تسهیل و مشارکت روستاییان را در اجرای بهتر برنامه بـه همراه دارد. واکاوی مطالعات انجام شده ، نشان دهنده لزوم توجه به سرمایه اجتماعی در دستیابی به توسـعه و از جملـه توسعه پایدار روستایی است . مطالعه نوشته های توسعه نشان میدهد که همواره از چند سرمایه نـام بـرده شـده اسـت . سرمایه های توسعه ای مرسوم همچون سرمایه اقتصادی، انسانی، فیزیکی، محیطی و سرمایه اجتماعی، امروزه بـه عنـوان عناصر کلیدی در تحلیل پتانسیل های توسعه ای افراد، سازمان ها، جوامع و حتی دولت ها مورد توجه قرار میگیرند. از این رو، هر یک از این سرمایه ها، بخشی از منابع توسعه را شامل میشود که با هم در ارتباط است . بدین منظور، مقاله حاضـر در پی برخورد با چالش های مذکور و با هدف ارتقای سطح توسعه یافتگی روستایی و پاسخ به ایـن پرسـش کـه میـزان تاثیرگذاری انواع سرمایه ها در سرمایه اجتماعی چگونه است ؟ با استفاده از روش شناسی توصیفی- تحلیلی و پیمایشـی به ارزیابی و اندازه گیری انواع سرمایه های توسعه ای و آثار آن ها در روستاهای خراسان رضـوی پرداختـه اسـت . نتـایج مطالعه حاکی از آن است که بین سرمایه اجتماعی با سرمایه های اقتصادی و انسانی رابطه معنادار برقرار است . براسـاس نتایج به دست آمده ، سرمایه اقتصادی با ضریب تعیین (R٢) ٩٠٦ .٠ دارای بیشترین تاثیر بر میزان سرمایه اجتماعی بوده است ؛ به گونه ای که ٦ .٩٠ درصد از سرمایه اجتماعی را در روستاهای مورد مطالعه تبیین میکند. سپس سرمایه انسانی با ضریب تعیین ١٧٦ .٠ بیشترین تاثیرگذاری را بر سرمایه اجتماعی داشته است . از سوی دیگر، بین سرمایه های فیزیکی و محیطی با سرمایه اجتماعی در روستاهای مورد مطالعه رابطه معنادار وجود ندارد. در بیشترگفتمان ها و نظریـات مطـرح شده پیرامون رابطه انواع سرمایه ها با سرمایه اجتماعی، همواره تاکید بیشتری بر نقش سـرمایه اقتصـادی و انسـانی در میزان سرمایه اجتماعی در جوامع مختلف شده است . هرچند از اهمیت سایر سـرمایه هـا همچـون سـرمایه محیطـی و فیزیکی نمیتوان غافل شد اما اهمیت آن ها به مراتب کمتر است .
Common development capitals such as financial (economic) capitals, human capital, physical capital, environmental capital and social capital are considered as key elements in analyzing the potentials of development for people, organizations, societies and even governments. By presenting the concept of social capital, planning strategies are formed by cooperative, communicative and interactional planning along with an approach to people's participation and according to sustainable development framework which concentrate on some indicators such as assessment of social capital, sustainability, flexibility and participation; considering a relative advantage, every district and settlement had freedom of action in putting sustainable development policies into practice in this type of planning. From an international development perspective, social capital has a special position as a part of movement toward development using a "bottom-up" design. Regarding this, the amount of relations and impacts of different types of capitals are studied because of the great importance of different types of capitals especially social capital in rural development. The most important questions in this study are as follow:
"What is the relation between different types of capital (economic capital, human capital, environmental, and physical capital) with social capital?" and "How do different types of capitals impact on social capital?”
خلاصه ماشینی:
"عضویت در شبکه ها و دلت خ درصد عضویت در انجمن ها، صنوف ، اتحادیه ها و شبکه های بخش خصوصی نسبت به کل در روستا گروه ها وی و صوصی درصد عضویت در NGO ها نسبت به کل شبکه ها و گروههای خصوصی در روستا نهادهایاتاع سازمان ها و نهادهای خصوصی و میزان رضایت از سازمانها و نهادهای مرتبط با فعالیت های کشاورزی جمی دولتی میزان رضایت از عملکرد نهادها و سازمانهای دولتی خدمات بیمه ای درصد اراضی دارای بیمه محصولات کشاورزی نسبت به کل اراضی روستا میزان احساس آرامش با زندگی در روستا انت خدمات امنیتی در روستا میزان احساس آرامش همسایگی درکوچه و محلات می میزان احساس آرامش همسایگی در کسب و کار (خدمات ، کشاورزی، صنعت ) انت کالدی میزان رضایت افراد از نوع طراحی خانه ، کوچه ، محله و خیابانها می ب میزان احساس آرامش از میزان تراکم و رفت و آمد در روستا میزان دانش بومی فردی میزان مطالعه عمومی در طول هفته دانش آگاه تعداد ساعات استفاده از اینترنت در طول هفته و ی درصد گفتگو با والدین در طول روز استفاده از تجارب دیگران درصد گفتگو با همکاران در طول روز میزان گفتگو با ریش سفیدان روستا میزان احترام به قوانین موجود در روستا تعهدات و قراردادها میزان النزام به نظام عرفی روستا هنجارها میزان احترام به قوانین رسمی ازش هانگش ها میزان احترام به سنتها ر و ر میزان احترام به بزرگترها میزان اعتماد اعضای خانواده به یکدیگر اعتماد بین فردی میزان اعتماد به خویشاوندان و تعمیم یافته میزان اعتماد کشاورزان به یکدیگر اعتماد میزان اعتماد به مروجین جهاد کشاورزی میزان اعتماد به دولت اعتماد نهادی میزان اعتماد به شورای روستا میزان اعتماد به شورای حل اختلاف روستا هتگاجتاع تال نزاع میزان کمک به یکدیگر در مواقع گرفتاری مبسی می عم و میزان چنددستگی طایفه ای شکه های اجتاع روابط درون گروهی و بین گروهی میزان روابط اعضای خانواده با یکدیگر ب می روابط برون گروهی درصد مراجعه به شهر و دیگر روستاها طی هفته گذشته جدول شماره (٤): مؤلفه ها و شاخص های تبیین کننده انواع سرمایه انسانی مؤلفه ها شاخص ها معیار اندازه گیری (نماگرها) درصد کل باسوادی آموزش رسمی/ تحصیل درصد باسوادی مردان در روستا آموزش درصد باسوادی زنان در روستا آزش غ درصد دوره های آموزشی کارآفرینی نسبت به کل دوره های آموزشی در روستا مو یر رسمی درصد دوره های آموزشی فنی و حرفه ای نسبت به کل دوره های آموزشی در روستا هاتهایانتا/ج میزان تجارب حرفه ای ات هاتاناها مر سبیسمی درصد آموزش های دیده شده جهت کسب مهارت های ویژه / فنی طی سال گذشته مهر و ویی مهارتها و تواناییهای اکتسابی/ میزان توانایی برای یافتن راههای کسب درآمد ذهنی و خلاقانه میزان توانایی ایجاد شغل منبع : یافته های تحقیق ، ١٣٩٣."