چکیده:
در جهان اسلام و به خصوص در سوریه و عراق بخش وسیعی از منازعات منطقه ای و بین المللی کـه در حـال حاضـر تحت عنوان "داعش - تروریسم " در جریان است و خود را "دولت اسلامی عراق و شام " نامیده است ، به زنجیره ای از خشونت های متوالی دامن زده که در آیندة قابل پیش بینی، پایانی بـرای آن تصـور نمیشـود. ایـن گـروه افراطـی و تکفیری، اهداف و آرمان های ایدئولوژیک خود را از طریق ابزار و روش های خشونت محور پیگیـری میکنـد. مطالعـه "فرهنگ سیاسی" داعش (در سوریه و عراق ) از دیدگاه روان شناسی و جامعه شناسی موضوع اصلی مطالعه حاضـر را تشکیل میدهد. سوال اساسی پژوهش این است که ، ساخت روانی و فرهنگ سیاسی داعش چه تـاثیری بـر رفتـار و عملکرد آن در سوریه و عراق داشته است ؟ برای پاسخ به این سوال سعی شـده عـلاوه بـر بهـره گیـری از مطالعـات محیطی با اتکا به نتایج مطالعات انجام شده در حوزه نظری درباره داعش همچنـین بـه مـدد نشـریه ای موسـوم بـه "دابق " که مهم ترین متن تبیینی و گفتمان سیاسی این گروه به شمار میرود به این سوال پاسخ داده شود. بـرروی هم ، عملکرد داعش در سوریه و عراق ، و رفتار عقیدتی- عملی داعش در حوزه روان شناسی سیاسی و جامعه شناسـی سیاسی تابعی از حاصل جمع و تلفیق عناصر روان شناختی و ایده ها و انگاره های ذهنی به شدت سیاسیشده به شمار میرود که انگیزه ، اراده و توانمندی لازم برای دست زدن به اقدام خشونت بار و نفوذ در این دو محـیط جغرافیـایی و سیاسی را فراهم کرده است .
خلاصه ماشینی:
"داعش ، خشونت ، روان شناسی سیاسی در مطالعه روان شناسی و جامعه شناسی (فرهنگ سیاسی) سیاسی داعش باید به برخی از مهم ترین عوامل از جملـه : فراهم شدن شرایط محیطی برای اقدام (احساس بیعدالتی یا ایجاد جذابیت )، نیـاز بـه وابسـتگی و تعلـق (خلافـت گرایی)، میل به شأن و مقام اجتماعی (هویت ) و کسب پاداش مادی یا اخروی (ایجاد جذابیت های دنیوی و دعوت به بهشت پس از مرگ ) را میتوان برخی انگیزه های روانی و بسترهای جامعه شناختی در رفتار و عملکرد داعـش تلقـی کرد.
بر این اساس ، مطالعه بسترهای اجتماعی در سوریه و عراق و براساس جامعه شناسی سیاسی داعش وجود نظام هـای قبیلـه ای بـدوی، و سـرخوردگی اهـل سـنت پـس از فروپاشی عثمانی و عدم دست یابی بـه موفقیـت و در ایـن راسـتا موفقیـت نظـام سیاسـی جدیـد بـه رهبـری امـام خمینی(ره ) و عقب ماندگی اعراب و اهل سنت در این زمینه خود به عنوان بسترهای تاریخی در این زمینـه به شـمار میرود.
تحقیر افراد و محیط جغرافیایی تحت تسلط : خلافت و دولت داعش ، داعیه مبـارزه بـا اسـتبداد و یـا استعمار ندارد بلکه اساس آن طایفه ای است و ادبیات موجـود در این گـروه آکنـده از معـانی و واژه هـای مبتنـی بـر دشمنی با یکدیگر است ، داعش در شیطنت علیه دیگران و گسترش دایره اقدامات شیطنت آمیز تلاش دارد تا جـایی که اسلام گرایان را وارد این دایره میکند؛ از این رو نباید تعجب کرد که یکی از سرگرمی های معروفش در حال حاضر عبارتست از جنگ با گروه های به اصطلاح جهادی دیگر!"