چکیده:
با شکل گیری شاهنشاهی هخامنشی (٥٥٩ تا ٣٣١ ق .م )، مناطق وسیعی بـا مردمـان و آداب و سـنن مختلـف تحـت فرمـان ایران قرار گرفتند. اداره این مناطق مختلف نیازمند راه های ارتباطی مجهز و فراوانی بود تا دسترسی به همـه قلمـرو شاهنشـاهی را آسان کند. به دنبال تثبیت اوضاع داخلی و برای دستیابی به این هـدف ، هخامنشـیان راه هـای پیشـین را بازسـازی و راه هـای جدیدی نیز تاسیس کردند. با احداث پل های موقتی و دائمی، رودخانه ها و تنگه ها را نیز آماده عبور و مرور کردند. آن هـا بـرای رفاه حال مسافران ، در این راه ها ایستگاه های متعددی بنا کردند که در آن ها غذا، آب ، اسب و امکانات دیگری فراهم شـده بـود تا مسافران خسته را به واسطه این امکانات تسکین دهند. در این راه ها، افراد نظامی نیز حضور داشتند تا امنیت عبـور و مـرور را فراهم کنند. راه های اصلی که به جاده های شاهی معروف بودند، تمامی پایتخت ها و مراکـز مهـم شاهنشـاهی را بـه هـم وصـل میکردند. راه های فرعی بسیاری نیز وجود داشت که ارتباط دیگر مناطق را با مراکز اصـلی برقـرار مـیکـرد. در ایـن پـژوهش سعی شده است تا با استفاده از اطلاعات دست اول و با بهره گیری از روش توصـیفیتحلیلـی، شـبکه راه هـای دوره هخامنشـی ترسیم و بازیابی شده و نحوه تعمیر و نگهداری آن ها بیان شود.
With the formation of the Achaemenid Empire (559-331 BC) large areas with different peoples and traditions were under the command of Iran. Manage these different areas require a lot of Equipped communication roads to facilitate access to all areas of the Empire. Following the stabilization of the internal situation and to achieve this goal، Achaemenid rebuilt the foemer roads and established new ways too.Rivers and straits can be passed on with the construction of temporary and permanent bridges.They are built in this ways numerous stations for the convenience of passengers، where food، water، horses and other facilities provided to passengers because they relieve tired.In this ways military personnels were present to provide traffic safety.The main roads was known as the king's Road، was connected to each other all the capitals and important centers of the Empire.There were many secondary roads that were established connect between the other areas and the main centers.
خلاصه ماشینی:
ایـن جـاده در دشـت تخت جمشید نیز، میتوان تعـدادی از راه هـای ارتبـاطی مرغاب که به جز قسمت شرقی آن ، دیگر قسمت هـا را مهــم ایــن دوره را شناســایی کــرد کــه نــام هــر کــدام کوه های نسبتا بلندی محصور کرده است ، وارد تنگـه پـر چندین بار در الواح ذکر شده اسـت ؛ از جملـه راه بـاختر پیچ و خمی به نام تنگ بولاغی میشـود کـه در اینجـا، جاده ای که در میان کوه بریده اند دیده میشود (اومستد، ١٣٦١: ٦٤٥).
علاوه بر جاده شاهی و شمال شرقی را دنبال میکرد و وارد آسیای میانه میشـد سه جاده اصلی که از شوش به بابل ، همـدان ، پاسـارگاد و دیگری، در امتداد جنوب شرقی حرکت میکـرد و بـه و تخت جمشید میرفت و ارتباط این پایتخت های مهـم دره سند، در مرز هند، میرسید (بریـان ، ١٣٧٩: ٧٥٤/١؛ را برقرار میکرد، راه های فرعی متعـددی از ایـن راه هـا پیرنیا، ١٣٧٠: ٥٠؛-١٩٧٣:٣ ,Levine ;١٨٦ :١٩٩٤ ,Graf جدا میشد و بعضی از آن ها تا اصفهان و بندر دیلم ، در .
پس از عبور از هگمتانه و ری، به بلـخ در شـرق ایـران جاده های دیگری از بابل به سوریه و نینـوا و شـوش و ختم میشد، جاده ای عرضی وجود داشت کـه آن هـا را گرا، در ساحل القطیف امروزی، میرفتند و جـاده هـایی بــه یکــدیگر متصــل کــرده (بریــان ، ١٣٧٩: ١/٧٥٤) و نیز بودند که مسافران را از فنیقیـه بـه مصـر، کیلیکیـه ، جاده ای ایران را از طریـق مکـران بـه دره سـند متصـل آسیای صغیر، نینوا، بابـل و شـوش هـدایت مـیکردنـد میکـرد (٢١٠ :١٩٨٩ ,Lukonin &Dandamayev ).