چکیده:
در سالهای اخیر توجه به مفهوم نظام نوآوری به عنوان رویکردی برای تحلیل و سیاستگذاری در عرصه علم، فناوری و نوآوری مورد توجه سیاستگذاران این حوزه قرار گرفته است. از سوی دیگر دستیابی به فناوریهای نوظهور مانند نانوفناوری، انرژیهای تجدیدپذیر و ...، مسیر رو به رشدی را در توسعه علمی و فناورانه کشورها در پیش گرفتهاند. لذا شناخت نحوه شکلگیری و توسعه حوزههای نوظهور و نحوه سیاستگذاری برای توسعه آنها از جمله مسائل اساسی میباشد. مقاله حاضر بدنبال تبیین مدل توسعه فناوری پیل سوختی ایران برمبنای مدل نظام نوآوری فناورانه میباشد. از اینرو 89 رویداد مؤثر بر توسعه این فناوری شناسایی و با استفاده از نرمافزار MAXQDA، این رویدادها دستهبندی و با کارکردهای مدل پایه پژوهش تطابق داده شده است. با توجه به شواهد موجود در روند توسعه فناوری پیل سوختی در ایران و با تأیید خبرگان این حوزه، کارکردهای توسعه منابع انسانی و تأمین منابع مالی به دو کارکرد مجزا از هم در مدل پیشنهادی توسعه این فناوری لحاظ شده است. در نهایت با تأیید خبرگان حوزه مدیریت فناوری و پیل سوختی، مدل نظام نوآوری فناورانه پیل سوختی ایران با 8 کارکرد اصلی ارائه گردید. در نهایت نقطه ضعف اصلی توسعه این فناوری و شکلگیری ضعیف نظام نوآوری فناورانه پیل سوختی در کشور، ناکارآمدی کارکردهایی نظیر کارآفرینی و شکلدهی بازار میباشد که این مورد باعث تجاریسازی محدود این فناوری و ارائه آن به بازار شده است.
This study aims to present a developmental model for fuel cell technology in the country، based on the technological innovation system. To do so، 89 effective events for the development of this technology have been determined. These events have been categorized by using MAXQDA software and complied with functions of the basic research model. Therefore، given the current evidence in developing fuel cell technology in Iran and based on the approval of experts، the proposed model includes two separate functions; developing human resources and providing financial resources.Eventually، based on confirmation from experts، a model for the technological innovation system of fuel cell technology is provided with 8 main functions in the country. The major weaknesses in developing this technology and the reason for weak formation of the technological innovation system for fuel cell technology in Iran have been identified. These include functions such as ineffective entrepreneurship and inefficient market formation، which impede the large commercialization of this technology.