چکیده:
«عنوان» یک نشانة زبانی است که در آغاز متن قرار میگیرد تا آن را نامگذاری، نشاندار و برجسته سازد و خواننده را به خواندن متن ترغیب کند. عنوان میتواند از نظر محتوایی گاهی همچون ابزاری سرشت متن را آشکار کند و از ابهام آن بکاهد، یا در فرایند نظریة ساختار به عنوان جزئی از یک کل، کمالبخش یک ساختار کلانتر باشد که در انداموارگی کل متن یا کتاب دیده میشود. احمد شاملو نسبت به ساخت و بافت واژگان، توجه ویژهای دارد و پدیدآورندة گنجینهای پربار و بدیع از واژگان و ترکیبهای زبانی تازه است. همچنین، بین عنوانهای شعری و اندیشة حاکم بر سرودههای شاملو انسجام و پیوندی استوار، در صورت و محتوا وجود دارد. بررسی عنوان در سرودههای شاملو، خواه در پیشانی آثار او باشد و خواه نامی باشد که بر سرودههای او نهاده شده، یکی دیگر از ابزارهایی است برای فهم، نشانهگذاری و خوانش آثار او، بدین روی با توجه به نامگذاری عنوان هم میتوان به محتوای کتابها و سرودههای او پیبرد و هم خطوط فکری و اندیشگی او را بررسی کرد.
خلاصه ماشینی:
بررسی عنوان در سروده های شاملو، خواه در پیشـانی آثـار او باشـد و خواه نامی باشد که بر سروده های او نهاده شده ، یکی دیگر از ابزارهایی است برای فهم ، نشانه گذاری و خوانش آثار او، بدین روی با توجه به نام گـذاری عنـوان هـم می توان به محتوای کتاب ها و سروده های او پی برد و هم خطوط فکری و اندیشگی او را بررسی کرد.
هـم او دربارة عنوان کتاب «هوای تازة » شاملو می نویسد: «خود هوای تازه (که به نظر من اسم بسیار بد و نامناسبی برای این کتاب است )، بسیار رنگین و پرفـراز و فـرود و گـاه بسـیار زیبـا و پرشکوه است » (یادنامه احمد شاملو، ١٣٩٢: ٢١٠).
در کتاب های دیگر شاملو، آمار از این قرار است : در «دشنه در دیس »، از مجموعة بیست و دو سرود، هشت عنوان ، در «ابراهیم در آتش »، از مجموعة بیست و دو سرود،، ده عنوان ، در «آیدا در آینه »، از مجموعة بیست و هشت سرود، شش عنوان ، در «ترانـه هـای کوچـک غربت »، از مجموعة بیست سرود، نه عنوان ، در «شکفتن در مه » از مجموعة یازده سرود، پنج عنوان ، در «ققنوس در باران »، از مجموعة بیست و سه سرود، نه عنـوان ، در «بـاغ آینـه »، از مجموعة چهل و سه سرود، هشت عنوان ، در «آیدا: درخت و خنجر و خاطره »، از مجموعة بیست و یک سرود، پنج عنوان ، در متن شعر نیامده است .
شاملو سروده هایی دارد با عنوان «شبانه »، که این نام و عنـوان را نیـز از راه ترجمـه و از غرب گرفته است .