چکیده:
این مقاله شرحی است بر اوصاف شیعیان واقعی در کلام امیرمومنان علی علیه السلام. بیان ویژگی های شیعیان موجب تشویق، ایجاد انگیزه در میان آنان برای کسب مقامات معنوی است. روش تربیتی قرآن کریم و سیره اهل بیت علیهم السلام بر این اصل استوار است که در تربیت مردم و دعوت آنان به بندگی و عبادت خدا، سطوح گوناگون معرفت را لحاظ می کنند. برای ایجاد انگیزه در کودکی با دادن وعده های مادی، در نوجوانی و با رشد و افزایش معرفت، بیان نتایج دنیوی عبادت و اعمال خیر و با کامل تر شدن عقل انسانی، ثواب اخروی معیار تشویق و ایجاد انگیزه است. انسان براساس فطرت خویش تجارت پیشه و سودگراست. حتی وقتی بندگی خدا هم می کند، توجه به پاداش و سود دارد که قرار است در قبال آن دریافت کند. اما شیعیان واقعی و مومنان فرجام اندیش در قبال تحمل مرارت، سختی ها و اطاعت و بندگی خدا و چشم پوشی از لذایذ دنیا آسایش ابدی و جاودانه را انتظار می کشند. این معامله سرشار از سود است و در قبال سود اندک دیگر، قابل قیاس نیست.
خلاصه ماشینی:
"خداوند وقتی می خواهد مردم را به جهاد دعوت کند، انگیزه های گوناگون افراد را در نظر می گیرد و تنها بر داشتن نیت خالص برای جهاد تأکید نمی کند؛ چون به این ترتیب، بسیاری از مردم که علایق دنیوی دارند در جهاد شرکت نمی کنند، بلکه با توجه به اینکه اغلب مردم گرایش های مادی دارند و برای رسیدن به غنیمت در صحنه جنگ حاضر می شوند، با وعده رسیدن به غنیمت، آنان را به جنگ تشویق می کند و می فرماید: «وعدکم الله مغانم کثیرة تأخذونها فعجل لکم هذه وکف أیدی الناس عنکم ولتکون آیة للمؤمنین ویهدیکم صراطا مستقیما» (فتح: 20)؛ خدا به شما غنیمت های بسیار را وعده داده که می گیرید و این یکی را زود به شما ارزانی داشت و دست های مردم را از شما باز داشت [تا هم پیمانان یهود بترسند و به جنگ برنخیزند]، و تا نشانه ای برای مؤمنان باشد و شما را به راهی راست رهبری کند.
آیا انسان عاقل از چنین معامله ای پرسود چشم می پوشد؟ مگر جز این است که عقلا در زندگی برای رسیدن به استراحت و راحتی و آرامش می کوشند؟ مگر یک کارگر از صبح تا شب زحمت نمی کشد تا با مزدی که دریافت می کند، مخارج زندگی اش را فراهم کند و شبانگاه چندساعتی بیارامد؟ ما در قبال کوشش هایی که برای اهداف و اغراض دنیوی خویش تحمل می کنیم، به آرامشی محدود دست می یابیم، اما کسی که برای خدا سختی های زندگی را تحمل می کند و در چندروزه عمر از گناه خودداری می کند و بر فرمان خداوند سر می نهد، به آسایش ابدی آخرت دست می یابد؛ آسایشی که آرامش دنیا از نظر کمیت و کیفیت با آن قیاس پذیر نیست."