چکیده:
تلقی صحیح از علم دینی شرط اول در راه تحقق آن است. این نوشتار پژوهشی است در جهت تبیین صحیح از علم دینی و ارائه تصویری از مصادیق خارجی آن. بر اساس این پژوهش، علم دینی علمی است که از میان انواع جهان بین های موجود، جهان بینی الهی در پیش فرض های آن در مراحل مختلف کار علمی حضور دارد و همین جهان بینی، جهت گیری و کاربردهای آن را تعیین می کند و برای برپایی تمدنی سازگار با آن، زمینه را فراهم می سازد علم دینی نه تنها ضرورتی برای آتیه جهان اسلام است، بلکه میتوان در طول تاریخ تحقق واقعی آن را هم به راحتی مشاهده نمود.
خلاصه ماشینی:
"بر اساس این پژوهش، علم دینی علمی است که از میان انواع جهانبینیهای موجود، جهانبینی الهی در پیشفرضهای آن در مراحل مختلف کار علمی حضور دارد و همین جهانبینی، جهتگیری و کاربردهای آن را تعیین میکند و برای برپایی تمدنی سازگار با آن، زمینه را فراهم میسازد.
نقش پیشفرضها در علوم انسانی بر اساس قیاس اولویت در علوم انسانی دخالت ارزشهای دینی و دیدگاههای متافیزیکی در فعالیت علمی بسیار گستردهتر است؛ یعنی اگر پیشفرضها در علوم بشری یا علوم طبیعی نقش تعیینکننده در نتایج و سرنوشت علم دارند، این پیشفرضها در علوم انسانی به مراتب بیش از علوم تجربی حضور تعیینکننده دارند و با اولویت باید به آنها توجه کرد؛ مثلا در روانشناسی اگر انسان را صرفا مادی و حاصل فعل و انفعالات عناصر شیمیایی بدانید یا اینکه انسان را دارای یک روح الهی بدانید، در انتخاب مسائل و روشهای تحقیق و نظریهپردازیها و انتخاب نظریهها توسط شما اثر بسیار خواهد گذاشت.
بهطورخلاصه علم دینی مطرح شده و مورد توجه قرار گرفته است؛ چون علم رایج در بعد کاربردی همواره در جهت حفظ مصالح درازمدت جوامع انسانی به کار نرفته، در بعد نظری نیز بار سنگینی از مفروضات متافیزیکی را حمل میکند که ریشه در جهانبینی سکولار و گاهی ضدالهی عالمان داشته است؛ ازاینرو این علم از بعد نظری و عملی دارای اشکالات و ابهامات بنیادین است."