چکیده:
وقفه بین تصمیم به تولید و عرضه محصولات باغبانی از جمله مرکبات و فسادپذیری آنها باعث میشود که عرضه این محصولات در کوتاهمدت ثابت بوده و رفتار مصرفکنندگان، قیمتها را به گونهای تنظیم کند که باعث تسویه بازار شود. در چنین شرایطی، استفاده از سیستم تقاضای معکوس، که در آن قیمتها تابعی از مقدار است، توجیهپذیر است. در این مطالعه، برای بررسی واکنش مصرف کنندگان ایرانی به تغییرات مقدار عرضه مرکبات شامل پرتقال، نارنگی و لیموشیرین، از سیستم تقاضای معکوس تقریبا ایدهآل و دادههای طرح هزینه و درآمد خانوار سال 1390 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که انعطافپذیری قیمتی پرتقال، نارنگی و لیموشیرین منفی و قدرمطلق آنها کمتر از یک است. همچنین انعطافپذیری متقاطع قیمتی بین مرکبات مورد مطالعه منفی و نشان دهنده جانشینی این محصولات از دیدگاه خانوارها می باشد. بر اساس نتایج تحقیق، لیموشیرین در پاسخ به تغییرات مقدار عرضه خودش و یا مقدار عرضه سایر مرکبات با تغییرات قیمتی بیشتری روبهرو میشود و این وضعیت برای نارنگی کمترین است.
The lag between production and supply of horticultural products such as citrus fruits causes their supply to remain constant in short run and thus their prices are adjusted by consumers’ behaviors resulting the corresponding markets to be cleared. In this context، employing inverse demand system for which quantities are functions of prices is justified. In this study، an Inverse Almost Ideal Demand System was applied to the Iranian household expenditure survey data of 2011 to empirically analyze how the consumers respond to supply changes of citrus fruits including oranges، tangerines and sweet lime. The results showed that all own-price flexibilities are negative and their absolute value are less than one. All cross-price flexibilities are negative implying that the citrus are substitutes from consumers’ point of view. Based on the findings، sweet lime faces the highest price changes in response to changes in its own-supply and or the other citrus supply، whereas this is the lowest for tangerines.
خلاصه ماشینی:
"در این مطالعه ، برای بررسی واکنش مصرف کنندگان ایرانی به تغییرات مقدار عرضة مرکبات شامل پرتقال، نارنگی و لیموشیرین ، از سیستم تقاضای معکوس تقریبا ایدهآل و دادههای طرح هزینه و درآمد خانوار سال ١٣٩٠ استفاده شد.
علاوه برآن، اطلاعات جدول ٣ نشان می دهد در صورتی که مقدار انواع مرکبات مورد مطالعه معادل ١٠% افزایش یابد، برای تسویه بازار، قیمت هر یک از محصولات لیموشیرین ، پرتقال و نارنگی به ترتیب باید حدود ٢١%، ٩% و ٣% کاهش یابد.
ذکر این نکته ضروری است که نوسانات قیمتی هر یک از انواع مرکبات مورد مطالعه در برابر تغییرات خودمقداری تقاضا متفاوت است به طوریکه حداکثر قدرمطلق انعطاف - پذیری خود قیمتی غیرجبرانی تقاضا مربوط به لیموشیرین با مقدار ٠/٦٧٣ می باشد و حداقل آن با مقدار ٠/٢٤١ به نارنگی اختصاص دارد.
انعطاف پذیری قیمتی غیر جبرانی مرکبات (*fij ) (رجوع شود به تصویر صفحه) توجه به این موضوع حائز اهمیت است که قدرمطلق انعطافپذیری خودقیمتی غیرجبرانی تقاضا برای تمامی محصولات مورد مطالعه کمتر از یک است .
لازم به ذکر است که این ابزار می تواند در کنترل نوسانات قیمت مورد استفاده قرار گیرد اما باید توجه داشت که بهترین ابزار سیاستی برای کنترل قیمت دو محصول پرتقال و نارنگی استفاده از تغییرات مقدار عرضه خود این دو محصول می باشد، زیرا بر اساس نتایج مندرج در جدول ٤، قدر مطلق انعطافپذیری خود قیمتی این دو محصول از انعطاف پذیری متقاطع قیمتی آنها بیشتر است ."