چکیده:
مطالعه حاضر با توجه به هدف تامین امنیت غذایی و خودکفایی در سند ملی چشمانداز توسعه، اقدام به پیش بینی تقاضای محصولات کشاورزی منتخب در افق چشم انداز (۱۴۰۴) با استفاده از روش خودتوضیح با وقفه های گسترده و در نظر گرفتن سناریوهایی مطابق با اهداف سند چشم انداز کرده است. مطابق نتایج بهدست آمده، درصورت تحقق اهداف سند چشمانداز، افزایش تقاضای محصولات بر پایه تامین سلامت و امنیت غذایی و اصلاح الگوی مصرف به سمت مصرف بیشتر پروتئین های حیوانی تجربه خواهد شد به طوریکه الگوی مصرف جامعه ایرانی تحت گزینه های آرمانی و مطلوب به سمت افزایش بیشتر مصرف مواد پروتئینی مانند انواع گوشتها و تخم مرغ و افزایش کمتر نان خواهد بود. به عبارت دیگر بر اساس یافته های بهدست آمده از هر سه سناریو (استمرار وضع موجود، گزینه مطلوب و گزینه آرمانی)، در افق چشم انداز 1404 محصولات گوشت قرمز، تخم مرغ، برنج، گوشت مرغ، گندم و چای رتبههای اول تا ششم را به لحاظ میزان تقاضا خواهند داشت.
Present study with the goal of providing food security and self – sufficiency in National Vision Plan، has forecasted demand of selected agricultural products with the usage of Auto Regressive Distributed Lag (ARDL) model at the vision horizon (2025). Results showed that food demand would increase desirable at the basis of food security and consumption pattern reformation provided that vision plan goals had been realized. So that the consumption pattern of Iranian society، under the ideal and desirable alternatives، due to increasing income and decreasing inflation rate، would transform into further increase of protein such as all kinds of meats and eggs and lower consumption of bread. According to the findings، the rank of productions base on the demand in vision horizon (2025) will meat، egg، rice، chicken، wheat and tea respectively.
خلاصه ماشینی:
"در این مطالعه به منظور پیش بینی تقاضای محصـولات مـورد بررسـی تـا افـق سـند چشم انداز توسعه (١٤٠٤) سه سناریو در نظرگرفته مـی شـود: سـناریوی اول مبتنـی بـر اسـتمرار وضعیت موجود؛ سناریوی دوم بر پایه تحقق آرمانی (١٠٠ درصدی) اهـداف سـند چشـم انـداز توسعه در ارتباط بـا نـرخ رشـد قیمـت هـا، درآمـد ناخـالص داخلـی و جمعیـت در افـق برنامـه ؛ سناریوی سوم بر مبنای تحقق ٥٠ درصدی (گزینه مطلوب) اهداف سند چشـم انـداز توسـعه در ارتباط با نرخ رشد قیمت ها، درآمد ناخالص داخلی و جمعیت در افق برنامه مـی باشـد.
متوسط سالانه نرخ رشد شاخص های مورد نظر تحت سناریوی آرمانی (رجوع شود به تصویر صفحه) بنابر این بر اساس جدول ٦ و مقادیر کشش های تخمینی تقاضا و استفاده از رابطه ٨ نرخ رشد تقاضا برای هر محصول در افق برنامه پیش بینی شد (جدول ٧ ).
مقادیر پیش بینی شده تقاضا در سال ١٤٠٤ تحت سناریوی آرمانی (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ: یافته های تحقیق مطابق نتایج جدول ٧ نیز متوسط نرخ رشد تقاضا برای گوشت قرمز در سال ١٤٠٤با احراز ٣٠ درصد در رتبه اول قرار دارد.
نتیجه گیری و پیشنهادها مهم ترین یافته های تحقیق در خصوص پیش بینی تقاضـا تحـت سـناریوهای مـورد نظـر برای هر محصول را می توان به صورت زیر خلاصه نمود: -در سناریوی استمرار وضعیت موجود به دلیل اینکه میزان نـرخ تـورم نسـبت بـه رشـد درآمد ناخالص داخلی و رشد جمعیت بیشتر بود، متوسط رشد تقاضـا بـرای گنـدم نیـز مثبـت و برابر ٤ درصد به دست آمد."