چکیده:
با پیروزی انقلاب اسلامی و با تکیه بر ارزشهای اسلامی و تاثیر آن بر جوامع اسلامی که به بیداری و خیزشهای اسلامی و ضد استکباری منجر گردید، واژه جهان اسلام در ادبیات روابط بینالملل مطرح گردید. واژه جهان اسلام به طور عمده بر پایه مبانی فکری، فرهنگی وایدئولوژی مشترک قرار دارد و در عین حال سطح وسیعی از جغرافیای جهانی را در بر میگیرد که از اندونزی در شرق آسیا تا موریتانی در غرب افریقا و از شمال در اروپا تا شبه جزیره بالکان گسترش یافته و بخش مهمی از جنوب صحرای افریقارا شامل میشود. مهمترین اثری که پیروزی انقلاب اسلامی بر این حوزه وسیع جغرافیایی داشته است، احیاءگری و بیداری اسلامی است که موجب خیزش جمعی تودههای مسلمان نه تنها در رویکرد مجدد به انجام فرایض دینی بود، بلکه موجب طرح اسلام سیاسی بر این مبنا گردید که اسلام میتواند پایه و اساس نظام سیاسی را در دنیای مدرن شکل دهد. در نتیجه خیزشهای اسلامی در قالب نهضتهای آزادی بخش و استکبار ستیز، جهان اسلام شکل تازهای بخود گرفت. این منطقه که در طول چهار قرن گذشته جولانگاه یکه تازی قدرتهای استعماری غربی بوده است، اینک با الهام از انقلاب اسلامی به پا خاسته و به تقابل با استکبار غرب و به ویژه امریکا پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
"اگر الگوهای امریکا در کشورهای اسلامی تحقق یابد،درآن شرایط شکل جدیدی از تعارض در بین واحدهای اسلامی ایجاد میشود،به طور کلی باید تأکید داشت که ایران میتواند موجهای معکوس در ارتباط با واگرایی جهان اسلام را به وجود آورد.
2-زمینههای تعامل سازنده در روابط اقتصادی ایران با کشورهای اسلامی با توجه به این امر که جهان اسلام نه تنها از موقعیت استراتژیکی و همبستگی فرهنگی قوی برخوردار است،بلکه با توجه به ذخایر عظیم و منابع طبیعی ارزشمند و همچنین برخورداری از بازار مصرف بسیار گسترده به صورت بالقوه از نظر توانمندی اقتصادی از جایگاه ویژهای برخوردار میباشد.
کشورهای خاورمیانه بدون قالبهای حکومتی نمیتوانند در روند تعامل سازنده با ایران قرار گیرند برای نیل به چنین هدفی به کارگیری الگوهای ذیل ضروری میباشد: الف-هویتسازی اسلامی از منازعات فلسطین برخی از گروههای سیاسی تلاش دارند تا جلوههایی از تعارض عربی-اسراییلی را برجسته نموده و به این ترتیب از قالبهای ناسیونالیستی برای ارتقاء سطح جدالهای خاورمیانه استفاده نمایند.
بنابراین سازندهگرایی در سیاست خاورمیانه جمهوری اسلامی ایران ایجاب میکند که الگوهایی از همکاری متقابل و چند جانبه با دولت و گروههای فلسطینی در تقابل با اسرائیل ایجاد شود این موضوع میبایست به عنوان استراتژی مسلط بر سازمان کنفرانس اسلامی و همچنین اتحادیه عرب تثبیت شود ج-بین المللیسازی حمایت از مردم و جنبشهای انقلابی فلسطین اگر جنبشهای انقلابی در درون ساختار سیاسی خود محدود گردند،زمینه برای افول جایگاه آنان فراهم میشود."