چکیده:
در این بخش برخی مقالههای کوتاه استیگلیتز درباره مسائل جاری اقتصادی ارائه میشود. ما در این پنج عنوان از این مقالات را برگزیدهایم. ویژگی این بخش آن است که اولا مباحث مطرح شده با محوریت موضوعات روز و ملموس اقتصادی است و از بحثهای نظری پیچیده به دور است. ثانیا زبان مطالب زیر از روانی و عوامفهمی برخوردار است و این مساله قدرت ارتباط با مخاطب را بالا میبرد. همین نکته بیانگر آن است که اقتصاددانانی در سطح عالی و جهانی، میتوانند و باید در سطح دانش و سیاستگذاری عمومی حضور فعال و اثربخش داشته باشند و برای مخاطبان عام نیز روشنگری کنند. چنین نقشی مستلزم حضور جدی اقتصاددانان در مسائل روزمره جامعه است و خود کمک مؤثری برای ارتقاء تحلیل اقتصاددانان و کاربردی شدن موضوعات مطرح در دانش اقتصاد خواهد بود.
خلاصه ماشینی:
"این در حالی است که نظام مالیات بر ارزش افزوده ناظر به مراحل تولید در بخشهای رسمی یک اقتصاد شفاف میشود و برای کشورهای در حال توسعه که درجه بازار سیاه و اقتصاد غیررسمی بالایی دارند, اساسا ناکارا و ناموفق عمل میکند.
همچنین از آنجا که این بخشهای رسمی اقتصاد هستند که محصولات با کیفیت و فناوری بالا و قابل رقابت با کشورهای توسعه یافته تولید میکنند, این نظام مالیاتی به تداوم ضعف اقتصادی نیز کمک میکند.
نقد جهانشمولی سیاستهای اقتصادی متعارف استیگلیتز همچنین در مقاله «الگوی واحد اقتصادی برای جهان مناسب نیست»[2] چنین مینویسد: امروز جهانی شدن کمتر در راستای منافع بسیاری از تنگدستان جهان است.
به عنوان نمونه گرچه در موضوع آزادسازی بازار سرمایه, شواهد مؤید به اندازه شواهد مخالف در دسترس است, اما در این نظر که تحت تورمهای بالا, نظام اقتصادی نمیتواند به عملکرد مطلوبی داشته باشد, اجماع وجود دارد.
تکیه بر آزادسازی بازارهایی که کشورهای پیشرفته در آن مزیت و قوت بیشتری دارند مانند بازار خدمات حرفهای و مالی و بازار سرمایه و از سوی دیگر بیتوجهی به بازار نیروی کار جهانی و تقاضای تعرفهزدایی از بازار محصولاتی چون کشاورزی, بیاعتنایی به جهانی کردن خدمات غیرمهارتی, صنایع کاربر و خدمات ساختمانی(که در همه اینها کشورهای در حال توسعه از مزیت رقابت برخوردارند) از نکات مورد توجه وی است.
حال اگر دور صحیح توسعه تجاری مستلزم منافع فراگیر کشورهای عضو است, آنگاه اقتصادهای پیشرفته نه تنها باید کشورهای در حال توسعه را در پرداخت هزینههای اصلاحات تجاری یاری کنند بلکه باید آنها را برای قرار گرفتن در معرض فرصتهای اقتصاد بههمپیوسته جهانی کمک نمایند."