چکیده:
بستر جغرافیایی تهدیدهای بیرونی مطالعه موردی: حاشیه دریای مازندران
کامران حسن,کریمی پور یداله
بقای ملی هدف غیر قابل تغییر و ثابت هر دولت- کشوری است؛ این مقوله به نوبه خود متاثر از امنیت ملی است. در سال های اخیر، اغلب، نقش موقعیت جغرافیایی در امنیت ملی نادیده انگاشته شده و یا کم اهمیت تصور می شود. این در حالی است که بنا به استدلال های این پژوهش، بستر و زمینه های اصلی تراکم تهدیدهای جانبی یا برعکس آرامش و ثبات دولت- کشورها، در آستانه قرن بیست و یکم، هنوز متاثر از موقعیت جغرافیایی یا به عبارت دیگر محیط بین المللی آن ها است.
بر اساس برخی دستاوردهای این پژوهش، امنیت ملی هر کشوری در بعد تهدید بیرونی به شدت از پنج عامل محیطی تاثیر پذیر است:
تعداد همسایگان، درجه امنیت و ثبات منطقه، تعداد اتحادیه های منطقه ای و درجه استواری و استحکام پیوندهای درونی آن ها، میزان اهمیت استراتژیک منطقه و کشور در مقیاس جهانی، و تعداد دولتهای ایده ئولوژیک جانبی.
مقاله همچنین درصدد برآمده است تا کارکرد و نقش این پنج منبع جغرافیایی را بین اعضای کشورهای حاشیه دریایی خزر مورد بررسی اجمالی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"حسن کامران استادیار دانشگاه تهران یدالله کریمیپور استادیار دانشگاه تربیت معلم تهران شمارهء مقاله:534بستر جغرافیایی تهدیدهای بیرونی مطالعهء موردی:حاشیهء دریای مازندران (به تصویر صفحه مراجعه شود) خلاصه بقای ملی هدف غیرقابل تغییر و ثابت هر دولت-کشوری است؛این مقوله به نوبهء خود متأثر از امنیت ملی است.
این درحالی است که بنا به استدلالهای این پژوهش،بستر و زمینههای اصلی تراکم تهدیدهای جانبی یا برعکس آرامش و ثبات دولت- کشورها،در آستانهء قرن بیستویکم،هنوز متأثر از موقعیت جغرافیایی یا به عبارت دیگر محیط بینالمللی آنها است.
براساس برخی دستاوردهای این پژوهش،امنیت ملی هر کشوری در بعد تهدید بیرونی به شدت از پنج عامل محیطی تأثیرپذیر است: تعداد همسایگان،درجه امنیت و ثبات منطقه،تعداد اتحادیههای منطقهای و درجه استواری و استحکام پیوندهای درونی آنها،میزان اهمیت استراتژیک منطقه و کشور در مقیاس جهانی،و تعداد دولتهای ایدهئولوژیک جانبی.
تهدید و موقعیت براساس واقعیتها و تجربههای کسب شده در جریان تهدیدهای بینالمللی سدهء اخیر بین موقعیت جغرافیایی دولتها و میزان تهدیدپذیری و امنیت ملیشان شش رابطهء زیر برقرار است:1-تعداد همسایگان و تراکم تهدید امنیت دولت-کشورها از نظر تهدیدهای پیرامونی،از جمله تابعی از تعداد دولتهای همجوار است.
جدول 1 چشمانداز سیاسی-امنیتی مناطق جغرافیایی جهان (به تصویر صفحه مراجعه شود) درک این مطلب که حملات نظامی ایالات متحد به نقاط مختلف جهان در فاصلهء 2002-1990 بهطور عمده بر مناطقی تمرکزیافته است که هنوز فاقد ساختار مناسب برای همکاری امنیتیاند،آسان است.
به همین دلیل شناخت موقع کشور در فضای منطقهای و بینالمللی و تلاش برای کم کردن تنشها و تخفیف تهدیدها،برای گسترش همکاریهای امنیتی و دفاعی و یافتن متحدان مقتدر بهعنوان محور تدوین استراتژی کشورهای این منطقه،پذیرش عام یافته است."