چکیده:
جایگاه مخروط افکنه های کواترنری دامنه شمالی میشوداغ در سیستم های رودخانه ای
مختاری کشکی داوود,خیام مقصود
توده کوهستانی میشوداغ در شمال غرب ایران و در شمال دریاچه ارومیه در جهت شرقی ـ غربی کشیده شده است. مورفولوژی این کوهستان بیش از هر چیز، متأثر از فعالیت های تکتونیکی گسل مورب لغز شمالی میشو و گسلهای فرعی آن است. چین خوردگی نهشته های کواترنر در میشو شرقی، میزان تضاریس جبهه کوهستانی (براساس محاسبه ضریب تضاریس جبهه کوهستانی برای میشو شرقی 1/2 و برای میشو غربی 1/9 )، انحراف آبراهه ها از مسیر اصلی خود و نیم رخ طولی آبراهه اصلی حوضه های منطقه تماما حاکی از ادامه فعالیت های تکتونیکی کواترنر در منطقه، به ویژه در میشو شرقی میباشد. موقعیت مخروطه افکنه های منطقه مورد مطالعه نیز ارتباط مستقیمی با فعالیت های تکتونیکی نئوژن و ویژگیهای منابع رسوبی تغذیه کننده آنها دارد، به طوری که آثار این ویژگیها در نیمرخ مخروطه افکنه و توالی رسوبی آنها به خوبی مشهود است. مخروطه افکنه های منطقه مورد مطالعه در واقع بخشی از سیستمهای رودخانه ای میشو هستند. این سیستمها زمینه ورود عناصر حاصل از فرسایش دامنه های پرشیب شمال این کوهستان را در آبراهه های تغذیه کننده مخروطه افکنه های منطقه فراهم میآورند. لذا موقعیت و ویژگیهای مخروطه افکنه های بیارتباط با خصوصیات سایر بخشهای سیستم نیست و مخروطه افکنه ها به تغییرات محیطی از قبیل تغییرات رواناب و تغییرات رسوبی واکنش نشان میدهند. اطلاعات مورد نیاز در مورد ویژگیهای عمومی مخروطه افکنه های منطقه از عکسهای هوایی، نقشه های توپوگرافی و زمین شناسی و به ویژه مشاهدات میدانی به دست آمده است.
خلاصه ماشینی:
"موقعیت مخروطافکنههای منطقه مورد مطالعه نیز ارتباط مستقیمی با فعالیتهای تکتونیکی نئوژن
میکنند به همین ترتیب چنانچه فرسایش بر سطح مخروطافکنه انجام شود ممکن است ارتباط منابع
شکل 1 موقعیت و محدودهء مخروطافکنههای دامنه شمالی میشوداغ و حوضههای مربوطهارتباط ویژگیهای زمینشناسی با مورفولوژی جبههء کوهستانی
به کمی فعالیتهای تکتونیکی نسبت به میشو شرقی شیب جبهه کوهستانی تا حدودی کم بوده(10 تا
شکل 3 انحراف رودخانهها در اثر فعالیت گسل شمالی میشو(میشو شرقی)مخروطافکنهها و فعالیتهای تکتونیکی جبههء کوهستانی دامنهء شمالی میشوداغ
شکل 5 بریدگی سطح مخروطافکنهء قدیمی در اثر بالا آمدگی منطقه به دلیل فعالیت تکتونیکی(مخروطافکنهء زنجیره) پراکندگی مخروطافکنهها در ناحیه مورد مطالعه نشان میدهد که موقعیت مخروطافکنهها ارتباط
این مخروطافکنهها درحال حاضر نیز پدیدهء انباشت را تجربه میکنند و اثری از کاوش در سطح آنها
مخروطافکنههای منطقه به خصوص در میشو شرقی خود از فعالیتهای تکتونیکی متأثر شده و درنتیجهء
در میشو غربی برخی از مخروطافکنهها با عمل کاوشی رودخانهها همراه بوده است و
داده که مواد تشکیلدهنده آنها بیشتر سنگهای رسوبی و کمتر دگرگون شده هستند،که این مورد
مخروطافکنهها با فعالیت تکتونیکی نئوژن در ارتباط است که موجب ایجاد ناهمواریهای منطقه بوده
تداوم یافته است(مختار کشکی،1380،1379)گسلهای فرعی دیگری نیز به موازات گسل شمالی میشو
در منطقه دیده میشوند که در میشو شرقی جبهه کوهستانی بر این گسلهای فرعی منطبق بوده ولی در
میشوند ساختمان خود مخروطافکنهها نیز از اثرات فعالیتهای تکتونیکی کواترنر در امان نبودهاند
کواترنر آغازین در دامنه شمالی میشو داغ)،تراسها و نهشتههای بستر را نیز شامل میشود و بالاخره"