چکیده:
هدف: ﺑﺎ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﻳﻚ حوزه علمی، راه ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ و دﻗﻴﻖﺗﺮ آن ﺷﺎﺧﻪ از داﻧﺶ ﺑﺸﺮی و ﺗﺒﺪﻳل ﻣﻔﻬﻮم اﻧﺘﺰاﻋﻲ آن ﺑﻪ ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻋﻴﻨﻲﺗﺮ ﻫﻤﻮار ﻣﻲشود. هدف از این پژوهش، ترسیم نقشه موضوعی مقالات مرتبط با اعتیاداست. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کاربردی با رویکرد علم سنجی انجام شد. توصیف گرهای مقالات مرتبط، با جستجوی عبارت «behavior, addictive» در سرعنوان موضوعی «مش»، از وبگاه پاب مد در بازه زمانی 2014-2005، استخراج شدند. تحلیل دادهها و ترسیم تقشه علمی با استفاده از نرم افزارهای Ucinet، Netdraw و Ravar Matrix انجام شد. یافته ها: رشد تولیدات علمی در حوزه اعتیاد در بازه زمانی پژوهش سیر صعودی دارد. با توجه به شاخص های مرکزیت، مفاهیمی از قبیل: اختلالات مرتبط به سوءمصرف مواد، سیگار و دخانیات، و ... از پرکاربردترین موضوعات این حوزه به شمار می روند. نتیجه گیری: استفاده از شاخصهای تحلیل شبکه اجتماعی در تحلیل نقشههای علمی موثر است. دانش و بینش جدیدی که از طریق تحلیل نقشه های موضوعی به دست می آید، به مسئولین و نهادهای ذی ربط حوزه اعتیادکمک میکند.
Objective: With graphical mapping of a scientific field، it is facilitated to better and more accurately identify that branch of human knowledge and convert its abstract concept to a more objective concept. The aim of this study is to draw the thematic map of addiction articles.
Method: The present study was carried out with a scientific approach and falls within the category of applied research. The descriptors of the related articles were extracted with a search for the term «behavior، addictive» in the subject heading "mesh" of the PubMed website in the period of 2005 to 2014. The data analysis and map drawing were conducted by using Ucinet، Netdraw، and Ravar Matrix software.
Results: The growth of scientific production in the field of addiction has witnessed an increasing trend throughout the period of the study. Considering the centrality indices، such concepts as disorders pertaining to substance abuse، smoking، tobacco، and so on are the most frequently used topics in this field.
Conclusion: The use of social network analysis indices in the analysis of scientific maps is effective. The new knowledge and insight gained through the analysis of thematic maps are of great help to policy-makers in this filed to make appropriate decisions for the promotion of scholarly products.
خلاصه ماشینی:
"شــاخص نزدیکی گره k یا (pk) از طریق فرمول زیر محاسبه میشود: (به تصویر صفحه مراجعه شود) در این فرمول (d)pi, pk کوتاه ترین مسیر اتصال دو گره pi و pk است یافته ها نتـایج تحلیل داده ها نشـــان داد که رشـــد تولیدات علمی مرتبط با اعتیاد در وبگاه پاب مد در فاصـله سـال های١٩٩١-٢٠١٤ دارای سـیر صـعودی بوده ورشد مقالات مرتبط با این حوزه به خصـوص در سـالهای اخیر شـتاب بیشــتری به خود گرفته ، به نحوی که تعداد مقالات در طی چهار سال پایانی (٢٠١٠-٢٠١٤) رشد دو برابری داشته است .
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار١: رشد مقالات مرتبط با اعتیاد در پایگاه پاب مد در فاصله سال های ١٩٩١-٢٠١٤ بـا فرض این کـه کلیـدواژه هـا شـــاخص هـای محتوایی و نشـــان دهنـده موضـــوع هســـتنـد، پرکـاربردترین واژه هـا یـا بـه نوعی فعـال ترین زمینـه هـای پژوهشـــی مرتبط با اعتیاد از قانون برادفورد اســتفاده شــد.
1. Hood, & Wilson (به تصویر صفحه مراجعه شود) نمودار٢: فراوانی کلیدواژه های هسته در حوزه اعتیاد در بازه زمانی ١٩٩١-٢٠١٤ همانگونه که در نمودار دو آمده اســـت ، در بین کلید واژه های هســـته «اختلالات مربوط به مصـــرف مواد، اینترنـت و قمار» بیشـــترین نرخ تکرار در مقالات مرتبط با اعتیاد در پایگاه پاب مد داشــته اند.
جدول ٣: موضوعات با مرکزیت بینابینی بالا مربوط به اعتیاددر بازه زمانی ٢٠١٤- ١٩٩١ (به تصویر صفحه مراجعه شود) همان گونه که جدول ٣، نشــان میدهد، کلیدواژه "اختلالات مربوط به ســوءمصــرف مواد" با میزان مرکزیـت بینـابینی ١/٣٢١ در رتبـه اول و پس از آن هـا کلیـدواژه انگیزه " بـا میزان مرکزیـت بینـابینی ١/١٥و کلیدواژه "ســـیگار و دخانیات " با میزان مرکزیت بینابینی١/٠٧٤ به ترتیب در رتبه های دوم و ســـوم قرار دارند."