چکیده:
برای بررسی اثر بخشی روشهای شناختی-رفتاری در درمان زنان مبتلا به اختلال فوبیای جنسی و نیز برسی میزان اثر بخشی روشهای رفتاری در اصلاح شناختهای ناسازگارانه و نیز انجام آمیزش جنسی،6 آزمودنی زن با دامنه سنی 30-18 سال به مدت 2 تا 3 ماه و در طول 5 تا 10 جلسه به همراه همسرانشان،در قالب 2 طرح آزمایشی تک موردی و طرح خط پایه چندگانه در پژوهش شرکت کردند.این زن و شوهرها که به طور غیر تصادفی انتخاب گردیده بودند،به طور تصادفی،در یکی از و گروه شناختی-رفتاری و رفتاری جای داده شدند و به دنبال تعیین خطوط پایه در متغیرهای وابسته،هر زوج به فاصله 10 روز از زوج پیشین،به ترتیب وارد مرحله درمان گردیدند و تحت تأثیر متغیر مستقل قرار گرفتند.شاخص بهبودی در هریک از متغیرها،سیر نزولی منحنی در مرحله درمان نسبت به خط پایه در نظر گرفته شد.این شاخصها توسط ابزارهای زیر ارزیابی شدند:مصاحبه نیمه سازمان یافته،مقیاس خود سنجی برای سنجش میزان اضطراب جنسی،برگه روزنگار برای یادداشت شمار موفقیتها یا شکستها در آمیزش جنسی،پرسشنامه سنجش کنش جنسی و نیز مقیاس درجهبندی میزان انگیزه.طی یک بررسی مقدماتی،اعتبار و پایایی این ابزار به دست آمد.یافتههای پژوهش نشان داد که در نتیجه درمانهای رفتاری و شناختی-رفتاری اضطراب جنسی آزمودنیها کاهش یافته و کوشش آزمودنیها برای آمیزش جنسی در مرحله پس از درمان همیشه با موفقیت همراه بوده است.
خلاصه ماشینی:
"یافتههای پژوهش نشان داد که در نتیجه درمانهای رفتاری و شناختی-رفتاری اضطراب جنسی آزمودنیها کاهش یافته و کوشش آزمودنیها برای آمیزش جنسی در مرحله پس از درمان همیشه با موفقیت همراه بوده است.
این پژوهش با هدف بررسی میزان تأثیر شیوههای گوناگون شناختی-رفتاری در درمان اختلال فوبیای جنسی زنان انجام شده است.
(نمودار 1) این یافتهها نشان میدهند که متغیر مستقل(درمان شناختی-رفتاری و درمان رفتاری)بر متغیر وابسته (اضطراب جنسی)تأثیر داشته و در آزمودنیهای هردو گروه،علی رغم تفاوتهای فردی،فرض مبتنی بر تأثیر تکنیکهای شناختی-رفتاری و نیز رفتاری در کاهش اضطراب جنسی زنان مبتلا به فوبیای جنسی تأیید میگردد.
از اینرو میتوان گفت که متغیر مستقل(تکنیکهای شناختی-رفتاری)در آزمودنیهای یاد شده تأثیر داشته و فرضیه پژوهش مبنی بر تأثیر تکنیکهای شناختی-رفتاری در کاهش شناختهای ناسازگارانه زنان مبتلا به فوبیای جنسی تأیید گردید.
براساس نمودارهای بالا تمام کوششهای آزمودنیها،در انجام آمیزش جنسی در مرحله خط پایه با شکست همراه بوده،د رمرحله درمان این یافتهها نشان میدهند که متغییر مستقل،یعنی درمان شناختی-رفتاری و نیز درمان رفتاری،در متغیر وابسته تأثیر مثبت داشته و مؤید فرضیه پژوهش مبنی بر تأثیر تکنیکهای شناختی-رفتاری و نیز رفتاری در برقراری آمیزش جنسی در زنان مبتلا به فوبیای جنسی بوده است.
(نمودار 5) بحث دریافتهها یافتههای پژوهش حاضر در تأیید نخستین فرضیه پژوهش مبنی بر تأثیر درمان شناختی-رفتاری در کاهش اضطراب جنسی در زنان مبتلا به فوبیای جنسی بوده است (نمودار 1 و جدول 1).
نمودار 5 و جدول 1،نشان میدهند که تمام آزمودنیهای گروه رفتاری با ورود به مرحله درمان،موفق به انجام آمیزش جنسی شدهاند که با یافتههای پژوهشی ونک(1995)،مسترز1 و جانسون2 (1970)،کاپلان(1974)و نیز کلدنی3 (1981 به نقل از اسپنس 1991)همخوانی داشته است."