چکیده:
مقدمه:در پدید آمدن تصادفهای رانندگی چهار عامل انسانی،جاده،وسیله نقلیه ومحیط مؤثرند.در 90 تا 95% تصادفهای رانندگی ایران،عامل انسانی مسئول رخداد آنها شناخته شده است.در میان عوامل انسانی میتوان به نادیده گرفتن مقررات و خطاهای رانندگی،نگرشهای ترافیکی و خواب آلودگی،مصرف مواد مخدر و الکل، رانندگی در ساعات سیاه(آخر شبها،اوایل صبح،بعد از ناهار)،رانندگی جوانان به ویژه در آخر شبها،تعطیلات آخر هفته و با حضور همسالان اشاره کرد.روش:در این نوشتار به روش کتابخانهای،بررسیهای انجام شده و گزارشهای ارائه شده توسط سازمانهای جهانی پیرامون علت تصادفهای رانندگی در جهان و ایران بازنگری شده است.یافتهها:مقایسه تصادفهای رانندگی ایران و سایر کشورها نشان میدهد که در سالهای 1375-1373 برعکس بسیاری از کشورها، تصادفهای ایران 55%رشد داشته است،همچنین شاخص مربوط به تعداد قربانیان تصادفات ایران چند برابر شاخص مشابه در کشورهای دیگر است،بیشترین قربانیان در ایران در سنین 50-20 سالگی و در عابرین پیاده دیده میشود. نتیجه:به منظور پیشگیری از تصادفهای رانندگی باید یک برنامه جامع طراحی شود.با توجه به نقش مهم عوامل انسانی، برای آموزش دانشآموزان،رانندگان و رهگذران برنامهای پیشنهاد شده است.
خلاصه ماشینی:
"مقایسه تصادفات ایران و سایر کشورها بررسی آمار گزارش شده توسط نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران نشان میدهد که آمار تصادفات جادههای برون شهری در سالهای 1373 تا 1375 رشد 55 درصدی داشته است(از 32505 مورد به 50343 مورد تصادف،وزارت راه وترابری 1377 الف).
جدول 1-میزان رشد تصادفها در ایران و سایر کشورها (به تصویر صفحه مراجعه شود) (*)جدول بر گرفته شده از گزارش"بررسی وضیعت ایمنی عبور و مرور در کشور"وزارت راه و ترابری(پاییز 1377) جدول 2-تعداد قربانیها به ازای هر 10000 وسیله نقلیه در ایران و سایر کشورها (به تصویر صفحه مراجعه شود) (*)همان منبع یکی از نکات تأسف برانگیز در رابطه با تصادفات در ایران این است که بیشتر قربانیها تصادفات(53%) پس از صحنه تصادف فوت نمودهاند.
بررسی آمارهای منتشر شده ایران نشان میدهد که در این میان عامل انسانی در بیش از 90%تصادفات نقش داشته است.
هدفهای برنامه در برنامه پیشگیری از عوامل انسانی مؤثر بر تصادفات چند هدف دنبال میشود:افزایش آگاهی مردم و رانندگان در زمینه آموزش و رعایت مقررات رانندگی،ارائه اطلاعات مناسب و در خور به دانشآموزان در زمینه ایمنی آمد و شد،جلب مشارکت آموزگاران،نیروهای پلیس و دستاندرکاران ترابری برای انتقال اطلاعات آمد و شد خودروها به گروههای هدف.
از آنجا که نهادهای گوناگونی همچون وزارت راه و ترابری،نیروی انتظامی،شهرداریها،وزارت بهداشت،قوه قضاییه،وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما در امور مربوط به بهبود ایمنی رانندگی نقش دارند،توصیه میشود شورایی با عنوان"شورای عالی ایمنی ترافیک"در عالیترین سطح سیاستگذاری و اجرایی کشور برای برنامهریزیهای کلان در این زمینه تشکیل شود و بر فعالیتهای زیر نظارت داشته باشد: 1-انتخاب چند دبستان و دبیرستان در چند استان کشور و اجرای برنامه به صورت آزمایشی1 ."