چکیده:
دﯾﻦ ﯾﻬﻮد ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﯿﺎری از ادﯾﺎن ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه آﯾﯿﻦ ﻫﺎ و ﻓﺮق ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻮده اﺳﺖ. ﻗﺒﺎﻻ ﯾﺎ ﮐﺒﺎﻻ ﻣﮑﺘﺒﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در ﺑﻄﻦ ﯾﻬﻮدﯾﺖ ﺑﺎﻟﯿﺪه و ﺑﻪ ﻣﻨﺼﻪ ﻇﻬﻮر رﺳﯿﺪه اﺳﺖ. در ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ ﺑﻮدن ﻗﺒﺎﻻ ﺑﺤﺚ و ﺳﺨﻦ ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﻧﻤﻮدار ﻋﺮﻓﺎن ﯾﻬﻮد اﺳﺖ؛ ﻣﮑﺘﺒﯽ ﮐﻪ ﻃﯽ ﺳﺎﻟﯿﺎن ﻣﺘﻤﺎدی ﺻﻮرت ﻫﺎی ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻮن ﺑﻪ ﺧﻮد ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ و ﻧﺎم آن ﻫﻤﻮاره ﮐﻨﺎر دﯾﻦ ﯾﻬﻮد ﺑﻪ ﺣﯿﺎت ﺧﻮﯾﺶ اداﻣﻪ داده اﺳﺖ. رﯾﺸﻪ ﻗﺒﺎﻻ در ﻣﮑﺎﺗﺐ ﻫﻠﻨﯿﺴﻢ و ﻧﻮاﻓﻼﻃﻮﻧﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺟﺴﺘﺠﻮﺳﺖ. ﻣﺮﮐﺎﺑﺎ، ﻗﺒﺎﻻی ﻧﺒﻮی اﺑﻮاﻟﻌﻔﯿﺎ و ﻟﻮرﯾﺎ، ﺟﻨﺒﺶ ﺷﺒﺘﺎی و ﺣﺴﯿﺪﯾﺴﻢ از ﻣﺮاﺣﻠﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺳﯿﺮ ﺗﻄﻮر ﻗﺒﺎﻻ را در آﻧﻬﺎ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داد. ﮐﺘﺎب زوﻫﺮ ﻧﯿﺰ اﺛﺮ مهمی اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺎس اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ ﺑﺮ آن اﺳﺘﻮار اﺳﺖ. اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺒﺎﻻ و ﻣﺮاﺣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻧﯿﺰ ﺳﯿﺮ ﺗﻄﻮر آن ﻣﯽ ﭘﺮدازد و در اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮی ﻗﺒﺎﻻ از ﺑﻌﻀﯽ ﻣﮑﺎﺗﺐ و آﯾﯿﻦ ﻫﺎی ﻓﻠﺴﻔﯽ ﯾﺎ ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ اﺷﺎره ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﯾﻦ آﻧﻬﺎ ﻋﺮﻓﺎن اﺳﻼﻣﯽ اﺳﺖ. (ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﯽ ﻗﺮن ﻫﺎ در اﺳﭙﺎﻧﯿﺎ ﺗﺴﻠﻂ داﺷﺘﻪ و ﺗﺎﺛﯿﺮ آن را ﺑﺮ ﻗﺒﺎﻻ ﮐﻪ ﻣﺮﮐﺰ اﺻﻠﯽ آن اﺳﭙﺎﻧﯿﺎﺳﺖ ﺑﻪ وﺿﻮح ﻣﯽ ﺗﻮان درﯾﺎﻓﺖ) ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻮﻟﻔﻪ ﻫﺎی ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﯾﻦ ﻣﮑﺘﺐ و اﺷﺘﺮاﮐﺎت و ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻫﺎی آن ﺑﺎ ﺑﺮﺧﯽ آﯾﯿﻦ ﻫﺎ بیان می شود.
خلاصه ماشینی:
(با توجه به اینکه تمدن اسلامی قرن ها در اسپانیا تسلط داشته و تاثیر آن را بر قبالا که مرکز اصلی آن اسپانیاست به وضوح میتوان دریافت ) همچنین مولفه های برجسته این مکتب و اشتراکات و شباهت های آن با برخی آیین ها بیان میشود واژه های کلیدی: .
پژوهش پیش رو ابتدا به بررسی هستیشناختی قبالا میپردازد؛ نگـاهی بـه شـاخه هـای مختلـف آن دارد و بـه آثـار مکتـوب و مولفه های آن میپردازد؛ با استناد به منابع موجود به تاثیرپذیری قبالا از دیگر مکاتـب عرفـانی -فلسـفی خصوصـا بعضـی فـرق عرفان اسلامی اشاره میکند و درنهایت از اشتراکات عناصر قبالا با سایر آیین ها سخن میگوید و به این نتیجه میرسد که قبـالا با وجود اختلاف نظرهای موجود راجع به آن مکتبی عرفانی است که در دامن دین یهود بالیده است و شباهت هـایی بـه عرفـان اسلامی دارد که این در نتیجه تاثر قبالا از آن است و نیز اشتراک در مشرب هر دو مکتب .
(وایدا، ١٣٨٠: ١١٢) شولم ریشه عرفان یهود را در قبالا میداند؛ ضمن اینکه از نظر او این مکتب طیف گسترده ای از علوم سری را دربرمیگیـرد کـه در آن هم صفای باطن و زهد وجود دارد و هم علم اعداد و حروف .
اصـرار آنهـا مبنی بر عدم ارتباط قبالا با مذهب نیز نکته قابل تاملی است و اینکه چـرا قبـالاییهـای کهـن بایـد بـه نوشـتن کتـب مقـدس میپرداختند در حالی که آرا و اندیشه هایشان از مذهب جدا بود؟ ٢-کتاب زوهر و آثار مکتوب عرفان یهود تلمود از کتب مهم یهودیت است و تفسیری فقهی از تورات که به گفته شولم به فقه اسلامی شباهت دارد.