چکیده:
پژوهش و تولید علم، رسالت اصلی دانشگاه ها و زمینه ساز توسعه همه جانبه و پایدار جوامع در عصر حاضر است.تحلیل واقع بینانه موانع پژوهش، به ویژه برای دانشجویان می تواند راهگشا و کلید موفقیت دانشگاه ها در این عرصه مهم باشد. ازاین رو، هدف این پژوهش، واکاوی عوامل بازدارنده موثر بر پژوهش های دانشجویی از طریق مقایسهموردی دانشگاه های آزاد اسلامی و دولتی قم است. روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی و جامعه آماری شامل کل دانشجویان دو دانشگاه هستند که تعداد 355 نفر از آنان به شیوه تصادفی طبقه ای، به عنوان نمونه آماری انتخابشدند. تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها نشان داد: 1. نقش بازدارندگی عوامل انگیزشی، نحوه ارائه خدمات پژوهشی،عوامل اداری ـ ساختاری، فرهنگی، فردی (فنی و تخصصی)، در پژوهش های دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی بیشتراز دانشگاه دولتی است که با اطمینان 99/0 و 01/0a= تایید شدند. 2. بین رتبه بندی دانشجویان دو دانشگاه درمورد عوامل بازدارنده پژوهش دانشجویی تفاوت معنی داری مشاهده نشد. 3. مهم ترین عوامل بازدارنده پژوهش دانشجویی در دانشگاه آزاد اسلامی عوامل فردی (فنی و تخصصی) و در دانشگاه دولتی نحوه ارائه خدمات پژوهشی است.
خلاصه ماشینی:
"مطابق داده ها از نظر دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بیشترین میانگین (24/4) مربوط به گویه 6 (عدم برگزاری کارگاه هایمناسب روش تحقیق برای دانشجویان) است که با انحراف معیار 83/0 و ضریب پراکندگی 53/19 در رتبه اول قرار دارد و پس از آن،گویه 5 (دشوار بودن دسترسی به استادان مجرب برای مشاوره و راهنمایی طرح های تحقیقاتی دانشجویان) با میانگین (14/4) وانحراف معیار 97/0 و ضریب پراکندگی 48/23 در جایگاه بعدی قرار دارد.
مقایسه نظرات دانشجویان دو دانشگاه نشان می دهد دشوار بودن دسترسی به استادان مجرب برای مشاوره و راهنمایی طرح هایتحقیقاتی دانشجویان از بازدارنده ترین عوامل مربوط به نحوه ارائه خدمات پژوهشی مؤثر بر فعالیت های دانشجویی در پژوهش هایدانشجویی هر دو دانشگاه است.
در دانشگاه آزادمؤثرترین بازدارنده ها به ترتیب تأثیرگذاری شامل: عواملفردی و در رأس آن آشنایی کم دانشجویان با شیوه هایبهره گیری از اینترنت، رایانه و منابع پژوهشی و تجزیه وتحلیل رایانه ای داده ها و نداشتن فرصت کافی برای پرداختنبه امر پژوهش به جهت توأام شدن آموزش با مسئولیت هایزندگی، بخصوص برای تأمین مخارج تحصیل و نحوه ارائهخدمات پژوهشی، ازجمله عدم برگزاری کارگاه های مناسبروش تحقیق، دشواری دسترسی به استادان مجرب برایهدایت و راهنمایی و عوامل انگیزشی، به ویژه فقدان علاقه بهپژوهش و تأکید بر آموزش به جای پژوهش در دانشگاه ها و درنهایت، عوامل اداری و ساختاری است که در انتها قرار دارند ودر این زمینه نیز فقدان قوانین و مقررات مشخص برای ارزیابیفعالیت های پژوهشی دانشجویان در رأس قرار دارد."