چکیده:
مضمونسازی با موضوع مهدویت در شعر فارسی با پیروزی انقلاب اسلامی شکل تازهای به خود گرفت به طوری که به یکی از اصلیترین درونمایههای شعر دفاع مقدس تبدیل شد. میزان و نحوه پردازش شاعران به مهدویت، موضوع این پژوهش است. تحقیق در شعر دفاع مقدس نشاندهنده این حقیقت است که: شاعران مقاومت، صفات، شخصیت و نشانههای امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف را دستمایه ساخت صور خیال شعری و مضامین شاعرانه نمودند. باور به دمیدن صبح عدالت و شکوفایی جهان با ظهور، لذت انتظار و عشقورزی به منجی عالم، استغاثه و طلب وعده دیدار از مهمترین عناصر مضمونساز شعر دفاع مقدس به شمار میرود. جهان در عصر غیبت به شبی دیرپای همانند شده که ظهور مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف برتر از طلوع هزار خورشید است. اعتقاد به صبح عدالت به مثابه یک فرهنگ در کالبد جامعه جاری است چون این صبح باید ظلم و استبداد را که در فرهنگ مردم به شب تعبیر میشود براندازد. بهار در شعر معاصر مضمون نمادین آغاز مجدد حیات، شکوفایی، رستن از خمودگی وآراستن با شکفتگی را با خود دارد. در شعر مقاومت، حکومت همراه با عدل آخرالزمان، پایان سردی و افسردگی تبعیض، گناه وظلم است. در اشعار دفاع مقدس، رزمندگان حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را به جان مادرشان و به خون شهدا سوگند میدهند که از پرده غیبت درآید. مهدی جامع جمال و کمال است و هر انسان آزادهای شیفته اوست؛ پس هرکس از عشق سخن بگوید معشوقش اوست. این حجم تصویرسازی و مضمونپردازی، متاثر از هویت دینی انقلاب اسلامی و ماهیت شیعی دفاع مقدس است.
The conceptualizing with Messianology( Mahdavit) theme in f Persian poetry took on a new form after the Islamic Revolution of Iran. Poets of resistance using from traits، personality، and signs of Imam Mahdi (as) making poetic imagery and poetic themes .Belief in coming justices morning by advent of Imam Mahdi (as) justice and prosperity، joy، expectation and love the Savior of the world، cry and promise to meet demands are the most important elements is the making theme in Sacred Defense poetry. The world in absence of Imam Mahdi (AS) era imagine to long night as his emerging superior to the dawn of a thousand suns. Belief in the justice morning is as a culture in context of society because this justice morning must be finishes the morning's tyranny which interpreted in the culture of the people to overthrow night. Spring theme in contemporary poetry is symbolic resumption of life، prosperity، redemption from garnishing with efflorescence-long. In the poetry of resistance، ruled with justice apocalypse، will end discrimination cold، depression، guilt and oppression. In lyrics of sacred war Imam Mahdi's warriors swear by his mother and martyrs' blood that finish absence era. Mahdi (AS) is a comprehensive beauty and perfection and every free man infatuated with his، so anyone speak about love he is his lover.
خلاصه ماشینی:
(صدوق،1404: 74) شاعران مقاومت، جهان در عصر غیبت را به شبی دیرپای همانند کرده گفتهاند اعتقاد به ظهور برای مردم به یک فرهنگ مبدل شده آنان منتظر ظهور تحقق وعده الهی هستند: بی تو اینجا همه در حبس ابد تبعیدند سالها هجری و شمسی همهبیخورشیدند از همان لحظه که از چشم یقین افتادند چشمهای نگران آینه تردیدند (امینپور،1388: 70) احد ده بزرگی در توصیف انتظار ظهور رزمندگان اسلام چنین سروده است: به یاد مهدی زهرا سراپا سر سجاده، شوق و شور بودی (دهبزرگی،1387: 52) سلمان هراتی در همین موضوع، ظهور را به منزله طلوع خورشیدی میداند که شب ستم را ستارهباران مینماید.
تو آفتاب بلندی ز عشق سرشاری تو در حوالی این شب ستاره میریزی (هراتی،159:1380) رضا علیاکبری با ترنم دلنشین «ای لشکر صاحب زمان آماده باش آماده باش» که در سرتاسر جبهه و پشت جبهه طنینانداز بود تصویرسازی کرده است: ( به تصویر صفحه مراجعه شود) ( به تصویر صفحه مراجعه شود) (میعاد دوازدهم،1382: 144) علی موسوی گرمارودی در شعری با عنوان «تو باز آ» عصر غیبت را شب سیاهی تصویر میکند که خورشید آن در پشت ابر غمبار پوشیده شده است: الا ای آفتاب آشنایی چنین در پشت ابر غم چه پایی (گرمارودی،273:1386) هراتی پا را فراتر نهاده، ظهور را برتر از طلوع هزار خورشید آسمانی تعبیر میکند: ای شوکت طلوع هزار آفتاب/ تو شیونی/ بلندتر از/ فراز هزار کهکشان به زمین/(هراتی،310:1380) جمشید عباسی، پیشانیبندهایی را که نام مقدس حضرت مهدی( بر خود داشت رمز انتظار ظهور برای رزمندگان دانسته است: بیچشم و چراغ/ مگر میشود/ تا حلبچه رفت/ حتی/ بیپیشانیبند «یا مهدی»/ من بارها با خویش جنگیدهام.