چکیده:
این پژوهش به بررسی تاریخ عال مآرای امینی نوشته فضل الله روزبهان خنجی پرداخته است. این اثر یکی از معدود منابع دوران سلطنت یعقوب آق قویونلو است و دربردارنده شرح وقایع سا لهای ۸۸۳ تا ۸۹۶ هجری قمری است. مسئله پژوهش حاضر بررسی ابعاد تاریخ نگری و تاریخ نگاری فضل الله روزبهان خنجی است. برای نیل به منظور اول، باید تحقیق را از بررسی شخصیت، زندگی و زمانه فضل الله روزبهان خنجی آغاز کنیم. تا مشخص شود مولف و مورخ منظور نظر ما از چه خانواده و بافت اجتماعی اقتصادی برخاسته، در چه فضایی پرورش یافته است، اساتید او چه کسانی بود ه اند، بر چه آیین و مذهبی بوده است و به کدا میک از نحله های فکری تعل قخاطر دارد. فضل الله روزبهان خنجی فردی شافعی مذهب است و چنانچه از سیر زندگی و عقاید او برمی آید بر آیین و مذهب خود تا حدی تعصب می ورزیده است. روزبهان خنجی تحت تاثیر اندیشه خلافت اسلامی بوده که بر تاریخ نگری او تاثیر عمیقی بر جای گذاشته است. تا جایی که حکومت ترکمانان آ ققویونلو و ب هویژه یعقوب را دنباله و احیاکننده خلافت عباسی می داند. درباره تاریخ نگاری فض لالله روزبهان خنجی توجه به دو نکته ضروری است: اول اینکه، عال مآرای امینی به عنوان یک تاریخ ادواری ذیل پارادایم تاریخ نگاری عصر سنت قرار می گیرد و نوآوری خاصی درزمینه نگارش تاریخی نسبت به دیگر آثار ه معصر خود ندارد. نکته دیگر، تقیدات مذهبی و اخلاقی روزبهان هنگام نگارش تاریخ است. او چنانچه خود در مقدمه کتاب صریحا به آن اشاره دارد از ذکر جنگ و غارت و خونریزی برای جلوگیری از عادی شدن آن نزد صاحبان قدرت، خودداری می کند.
This research analyzed the history of Alam araye amini written by Fazlollahe Rozbahan Khonji. This book is
one of the few sources during the reign of Yaqub Aq Qoyunlu and it contains events from 883 to 896 Hijri.
In this research, our problem is to analyze the dimensions of historiography and historical view of Fazlollahe
.Rozbahan Khonji
To reach the first aim, we have to begin with analyzing of Fazlollahe Rozbahan Khonji`s identity, life and era
in order to be determined that from which family and social economical context our historian comes from,
in which space was brought up, who were his professors, on what religion was he and to which school he
.belonged
Fazlollahe Rozbahane Khonji was on Shafei religion. Through his life and his ideas, one can say that he
was fanatic. Rozbahan Khonji was under the effect of Caliphate thought. This made a deep influence on his
.historical view. So, he knew Aq Qoyunlu and Yaqub as a revival of Caliphate
There are two points about Rozbahan Khonji historiography: first, Alam araye amini as a periodical history
is placed under a traditional historiography paradigm and there is no innovation in comparison with other
books on this era in the field of historical writing. Another point is his religious beliefs in history writing. As he
mentioned in his introduction, he won’t mention anything about the war and murder in his book in order to
.prevent it becomes normal among power owners and rulers
خلاصه ماشینی:
"درباره تاریخ نگاری فضل الله روزبهان خنجی توجه به دو نکته ضروری است : اول اینکه ، عالم آرای امینی به عنوان یک تاریخ ادواری ذیل پارادایم تاریخ نگاری عصر سنت قرار میگیرد و نوآوری خاصی درزمینه نگارش تاریخی نسبت به دیگر آثار هم عصر خود ندارد.
او چنانچه خود در مقدمه کتاب صریحا به آن اشاره دارد از ذکر جنگ و غارت و خونریزی برای جلوگیری از عادی شدن آن نزد صاحبان قدرت ، خودداری میکند واژگان کلیدی: تاریخ نگری، تاریخ نگاری، عالم آرای امینی، فضل الله روزبهان خنجی Analyzing the Historiography and Historical View of Fazlollahe Rozbahane Khonji in History of Alam araye amini Zeynab Eyvazi 2 Abstract This research analyzed the history of Alam araye amini written by Fazlollahe Rozbahan Khonji.
۵ پیشینه پژوهش در مقالات متعددی به بحث و بررســی درباره فضل الله روزبهان خنجی و اثر مورخانه اش عالم آرای امینی پرداخته شده است که در این مجال اندک به معرفی مختصر آن ها و وجه تفاوتشان با پژوهش حاضر خواهیم پرداخت : ١ ـ مقاله عالم آرای امینی اثری باارزش در تاریخ آق قویونلو و اوایل صفویان .
در پژوهش حاضر تلاش شده است تا ویژگیهای تاریخ نگری و تاریخ نگاری فضل الله روزبهان خنجی در اثر مورخان او، تاریخ عالم آرای امینی بررسی و بیان شود."