چکیده:
کاریکلماتور گونهای از طنز است که با استفاده از حداقل کلمات، معنا را منتقل میکند و با استفاده از واژگان ساده و روزمره در اوج سادگی راه خود را به پیش میبرد. برای شکلگیری این نوع خاص از طنز، نویسنده باید یک یا چند اصل همکاری تضمن مکالمه را همزمان نادیده بگذارد. براساس تعاریف، این نوع خاص از نادیده انگاشتن اصول در کاریکلماتور، "نقض اصول" است زیرا این نوع با ویژگیهای کاربردی کاریکلماتور، نسبت به گونههای دیگر (تخطی، تخلف، انصراف، تعلیق) نزدیکی بیشتری دارد. هدف از انجام اینتحقیق، بررسی این نکته است که نویسندگان و خالقان کاریکلماتورها چگونه از نقض اصول همکاری گرایس (1975) برای ایجاد زیباییآفرینی ادبی و کلامی استفاده میکنند. برای انجام این کار، صد کاریکلماتور از چند نویسنده بهصورت تصادفی انتخاب شد و مورد بررسی و تحلیل قرارگرفت. نتایج این پژوهش نشان میدهد از میان اصول نقض شده، اصل شیوۀ بیان بیش از نیمی از فراوانی نقضها را به خود اختصاصداد. تحلیل نتایج همچنین نمایانگر آن است که اصل ارتباط درکنار سایر اصول، بهطور خاص اصل شیوۀ بیان، فراوانی قابلتوجهی دارد.
خلاصه ماشینی:
نقش نقض اصول همکاری گرایس در ساخت کاریکلماتور محمدامین صراحی زهرا غیوری چکیده کاریکلماتور گونهای از طنز است که با استفاده از حداقل کلمات معنا را منتقل میکند و با استفاده از واژگان ساده و روزمره در اوج سادگی راه خود را بهپیش میبرد.
هدف از این تحقیق بررسی این نکته است که نویسندگان و خالقان کاریکلماتورها چگونه از نقض اصول همکاری گرایس برای ایجاد زیباییآفرینی ادبی و کلامی استفاده میکنند.
آفرینش کاریکلماتور را تخلف نیز نمیتوان دانست؛ زیرا گوینده یا نویسنده هنگامی از اصول تخلف میکند که به اصول همکاری عمل نکند؛ ولی قصد نداشته باشد که شنونده یا خواننده را فریب دهد یا معنایی تلویحی ایجاد کند؛ درحالیکه در کاریکلماتورها لزوما معنایی تلویحی وجود دارد که بهعمد هم منتقل میشود.
براساس اصول همکاری مکالمهای گرایس، شیوة بیان هنگامی نقض میشود که گوینده یا نویسنده واضح سخن نگوید، گفتارش ابهام داشته باشد، چندپهلو صحبت کند، یا در گفتار ترتیب و نظمی وجود نداشته باشد.
بررسی دادههای این مطالعه نشان داد که نقض اصل شیوۀ بیان و ارتباط بهترتیب بیشترین کاربرد را در خلق کاریکلماتور دارد.
اما بهطورکلی نتایج بهدستآمده از تحلیل صد کاریکلماتور نشان داد که اصل شیوۀ بیان و ارتباط بیشترین فراوانی نقض اصل گرایس را دارد.
نکتة مهم و دلیل اینکه نقض ماکزیم شیوة بیان بیشترین میزان را دارد این است که برای داشتن و خلق کاریکلماتور بخشی از اطلاعات باید ضمنی و غیرمستقیم وجود داشته باشد.
در کاریکلماتورهایی (62 مورد) که فقط یکی از اصول گرایس نقض شده است نقض اصل شیوۀ بیان و کمیت بیشترین فراوانی را دارد.