چکیده:
هر جامعه ای با توجه به شــرایط و مســائل درونی اش نیازمند نظریه های خاص و بومی مختص به خود می باشــد. جهان بینی حاکم بر علوم انســانی موجود در جمهوری اسلامی ایران به دلیل سلطه تئوری های غربی در مواردی با اصول جهان بینی اسلامی تعارض دارد. بنابراین، با توجه به گذشت سی سال از انقلاب اسلامی نیاز به بومی سازی علوم انسانی و تغییر جهان بینی ها و استفاده از منبع وحی در تولید علم احساس می شود. بازاریابــی تجــاری همــواره به دلیل ورود مســائل غیر اخلاقی و غیــر عرفی به حوزه فعالیت هایش با انتقادهایی روبه رو بوده است. استفاده از کلیشه های نامطلوب در تبلیغات مانند به تصویر کشیدن زنان به عنوان سوژه های جنسی، استفاده از قهرمانان ورزشی برای تبلیغ محصولات مضر ســلامت مردم و نمونه هایی از این قبیل، نشــانه بارز نقض اصول اخلاقی می باشــد. تئوری های بازاریابی غربی چون مبتنی بر نظام ســرمایه داری می باشند، اغلــب به دنبال ایجاد نیاز های کاذب در مصرف کنندگان و ترویج مصرف گرایی در جامعه به منظور کسب منفعت بیشتر هســتند، در حالی که رشد مصرف گرایی و اسراف در جامعه برخلاف مبانی اخلاقی شریعت ناب اســلام می باشد. بنابراین، ضرورت مطالعه در زمینه اخلاق در بازاریابی با رویکرد اسلامی وجود دارد. در این مقاله انتقادهای وارد نسبت به بازاریابی، مورد بحث و بررســی قرار می گیرنــد و هدف اصلی از انجام این تحقیق تبیین معیارهــا و اصول اخلاقی بازاریابی با رویکرد اســلامی و بررســی چالش های بازاریابی می باشد.
خلاصه ماشینی:
اهداف توسعه در اقتصاد سرمایه داری به جنبه های فردی و مادی جامعه توجه می کند و اصالت با فرد است و به برتری حقوق اجتماعی بر فردی توجهی نمی شود در اقتصاد سوسیالیستی، دولت محور همه ی تصمیمات و صاحب همه بخشهای اقتصادی است و چیزی تحت عنوان "من" وجود ندارد که این دیدگاه از لحاظ کل گرایی و برتری حقوق اجتماعی بر حقوق فردی با الگوی اسلامی شباهت هایی دارد اما بدلیل حذف بخش خصوصی و نفع شخصی با دیدگاه اسلام شکاف پیدا می کند.
و پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: "چگونه می توان تئوری های بازاریابی را با نظریات اسلامی از لحاظ رعایت اخلاقیات در رفتارهای بازاریابی تطبیق داد و معیارهای و ارزشهای اسلامی اخلاقی بودن رفتارهای بازاریابی کدامند؟" پیشینه تحقیق در حالی که مسائل اخلاقی در بازاریابی موضوع جدیدی نیست اما امروز بی اعتمادی عمومی نسبت به کسب و کارهای مدرن به طور مداوم رو به افزایش می باشد.
(Dunfee Smith, and Ross 1999; Lawrence 2002; Laczniak 1999; Lund 2000) تعدادی از مقالات( Gaski,1999) اخلاقیات بازاریابی را با هدف جمع آوری مجموعه ای از تمام استاندارد های اخلاقی بررسی کرده اند و به این نتیجه رسید که اغلب بازاریابان به علایق شخصی خودشان عمل می کنند و رفتارهای غیر اخلاقی خود را تا زمانی که با قانون مواجه شوند، به پایان نمی رسانند.
1387:ص90) برای جلوگیری از این امر تدوین معیار ها و ارزش هایی اخلاقی بازاریابی، که منطبق بر اصول اخلاقی اسلامی می باشد، ضروری است که در ادامه بررسی خواهد شد: معیار های اخلاقی مدیران بازاریابی 1- آسیب نرساندن(ضرر نرساندن): بدین معناست که بازاریابان، به طور آگاهانه از انجام اقدامات زیان آور، از طریق رعایت استانداردهای والای اخلاقی و قوانین کاربردی در تصمیمات خود پرهیز کنند.