خلاصه ماشینی:
"وی پیشرفت و علم و دانش و درس و تحصیل را برای کودکان و جوانان مهم بر میشمارد و در اشعار خود، هماره کودکان را به تحصیل و دانش فرا میخواند و آنان را تشویق میکند از عقاید خرافی دوری کنند: برخیز و آماده شو ای نوجوانان کرد مواظب باش کاروان از تو جلو زده با نور علم راهت را روشن کن با همت بازو،کارت را آغاز کن با بال علم مانند پرندگان پرواز کن که با نیروی علم دریاها به خشکی بدل میشوند علم طبیعت،علم خداست قال و قیل همهاش باد است افسانه اگر به درد میخورد همهی دنیا به تسخیر ما در میآمد اگر علم کیمیا نخوانده باشی هیچ گاه از اسرار خدا در زمین با خبر نمیشوی ملا محمد کویهای،لالاییهای زیادی نیز برای کودکان سروده است.
وی اشعار زیادی هم برای کودکان سروده که مبارزه و حقطلبی مردم کرد،در این اشعار به تصویر کشیده شده است: ای کرد!فرزند خردسالت را به مدرسه بفرست آن جا که جای سرافرازیست جای تحصیل و خانه دانش است برای نجات جامعه،تنها آن جا به درد میخورد کسی که عاقل باشد و دوراندیش برای نجات کشتی جامعه،لنکر است 8-قانع(1898-1965 م) قانع مریوانی،از شاعران مبارز کرد است که در روزگار پهلوی،چندین بار حکم اعدام برای او صادر شد و او ناچار،به کردستان عراق گریخت.
حتا کودکان نیز این سرود را حفظ کرده و در مناسبتهای مختلف آن را قرائت میکنند: دلدار در شعر«فرزند نوین»میگوید: من فرزند کردستانام/فرزند نوین کردها/تا هنگامهی پیروزی میهن/روح و جانم فدا باشد/دانش مهمترین اصل است برایم/دانش بنیاد زندگی است تقریبا بیشتر شعرای کرد در دواوین خود،بخشی را به شعر کودکان اختصاص دادهاند،شعرایی همچون: کاردوخی(1916)،ملاآواره(1312-1347 خورشیدی) که یکی از شعرای مبارز کرد بوده و لالایی این شاعر که برای کودکان سروده شده،از مشهورترین اشعار ایشان بود."